بسوی ۱۳۹۰

هموطن

بسوی ۱۳۹۰

هموطن

محرم

ماه مُحَرّم یا محرم‌الحرام نخستین ماه تقویم اسلامی(قمری) و از ماه‌های حرام است؛ که در دوران جاهلیت در جنگ و خونریزی در آن ممنوع شده بود و اسلام نیز آن را تأیید کرد.حسین بن علی،سومین امام شیعیان در این ماه وارد سرزمین کربلا شد و دهمین این ماه معروف به عاشورا کشته شد. علی بن حسین معروف به زین‌العابدین نیز در روز بیست و پنجم همین ماه کشته شد. اهل سنت معتقدند که عمر در نخستین روز همین ماه کشته شده است.اهل سنت روزه گرفتن در تاسوعا و عاشورا را مستحب می‌دانند در حالی که شیعیان آن را مکروه دانسته‌اند. در بعضی کشورهای اسلامی،آغاز این ماه که آغاز سال قمری نیز هست جشن گرفته می‌شود؛ در حالی که در بعضی کشورهای دیگر مانند عربستان سعودی با این جشن مخالفت شده و بدعت دانسته می‌شود.


فیزیک هسته ای

 

 

تعاریف اصطلاحات در فیزیک هسته ای

ویژه هسته: یک هسته خاص با اعداد پروتونی (Z) و نوترونی (N) معین را گویند.


ایزوتون ها:
ویژه هسته هایی با نوترون برابر و پروتون مختلف را گویند.


ایزوبارها:
ویژه هسته هایی با عدد جرمی A ی برابر (A=Z+N) را می گویند 

سوخت هسته ای پلوتنیم: یک عنصر شیمیائی یا عدد اتمی 92 و جرم اتمی 239 و یک فلز سمی است. به سادگی در هوا آتش می گیرد. کاربرد عمده پلوتونیم در راکتورهای هسته ای ، بمب های هسته ای ، چشمه ذره آلفا و اشعه گاما در پزشکی است.


ایزومر:
ویژه هسته هایی در حالت بر انگیخته با نیم عمر قابل اندازه گیری را ایزومر می نامند.


نوکلئون:
ذرات تشکیل دهنده هسته) نوترون یا پروتون ) نوکلئون نام دارند.

مزون ها:
ذراتی هستند با جرمی بین جرم الکترون و جرم پروتون. شناخته شده ترین مزون ها عبارتند از: مزون های پی که نقش مهمی در نیروهای هسته ای باز می کند و مزون های مو که در پدیده های پرتو کیهانی مهم است.  

آب سنگین: اصطلاحی که معمولا برای مولکول آب دارای دو اتم هیدروژن سنگین بکار می رود در این مولکول دو اتم دوتریوم بجای دو اتم هیدروژن جایگزین می شود (D2o). آب سنگین دارای خواص غیر عادی بوده و در راکتور های هسته ای نقش ایفا می کنند.

پوزیترون: الکترون با بار مثبت به عبارتی ذره ای با جرمی برابر جرم الکترون و باری برابر بار الکترون با علامت مثبت.

 
ایزوتوپ ها: ویژه هسته هایی با پروتون های یکسان و نوترون های مختلف را گویند.مثال:ایزوتوپ هیدروژن 21H و 31H می باشند.


فوتون:
کوانتوم تابش الکترومغناطیسی که معمولاً بصورت نور اشعه ایکس یا اشعه گاما ظاهر می شودبه عبارت دیگر کوچکترین ذرات سازنده نور فوتون ها هستند.


اسپین:
صرفنظر از انرژی مربوط به چرخش الکترون به دور هسته اتمی الکترون نیز انرژی اضافی دیگری دارد که مربوط به چرخش حول محور خود می باشد .علاوه بر الکترون ذراتی دیگر مثل پروتون ، نوترون و فنون ها نیز به نوبه خود دارای اسپین می باشد.



بتاترون:
یک شتاب دهنده چرخه ای است این دستگاه شامل یک محفظه حلقوی بدون هوا است.که بین قطبهای یک الکترومغناطیس جای دارد یک چشمه الکترونی نیز داخل آن محفظه قرار گرفته است.



کوانتا (Cuonta ):
در سال 1901 فیزیکدان معاصر آلمانی ماکس پلانک پیشنهاد نمود که در انتقالات فیزیکی و تاثیرات متقابل اتم های ماده ، انرژی بصورت مقادیر مجزا یا "بسته های" کوچک نشر یافته و یا جذب می شوند. در نتیجه مطابق این تئوری، انرژی دارای مقادیر پیوسته ای نمی باشد. این قسمتهای کوچک نام کوانتوم بخود گرفت .


لباسهای بادی (Pneumatic suit ):
لباسهای مخصوص که برای کار در هوای آلوده به مواد رادیو اکتیو ) بخارهای گازها ، ذرات بسیار ریز) بکار می رود .


مهندسی هسته ای:
شاخه ای از مهندسی مواد که انرژی هسته ای و نیز موارد استفاده از آن را برای احتیاجات کلی و دفاعی مطالعه و بررسی می کند.


نوترنیو (Neutrino):
ذراتی هستند خنثی که تشخیص و حتی به تله انداختن آنها خیلی مشکل است ضمن واپاشی بتای هسته های اتمی همراه الکترون یا پوزیترون گسیل می شود.


نیم عمر (Half Life):
یکی از مهمترین کمیت های مشخصه مواد رادیو اکتیو نیم عمر آنها می باشد و طبق تعریف مدت زمانی است که فعالیت چشمه به نصف مقدار اولیه می رسد .


راکتورهای هسته ای:
وسیله که درآن واکنش شکافت زنجیری کنترل شده انجام می شود. راکتور هسته ای نام دارد. اورانیوم و پلوتونیم به عنوان سوخت هسته ای به کار می رود.


پرتوهای کیهانی:
تابش های کیهانی عبارتست از ذرات مثبت تند (پروتون ها ) و شماری ذرات آلفا و هسته های دیگر ذرات اولیه. پرتوهای کیهانی دارای انرژی عظیم از مرتبه میلیارد الکترون ولت است گاهی این انرژی به مقادیر حیرت آور از مرتبه 21 ev 10می رسد این پرتوها قادرند تا عمق اقیانوس ها و زمین هم نفوذ کنند.


جرم سکون (Rest Mass):
جرم یک ذره ای که سرعت آن صفر بوده و یا صفر می شود را جرم سکون گویند.


جرم بحرانی سوخت هسته ای (Critical Mass):
جرم بحرانی برای انجام یک واکنش زنجیری شکست عبارتست از کمترین مقدار سوخت هسته ای بطوریکه هر دوره نوترون باعث تولید یک دوره بعدی یا همان تعداد نوترون گردد یعنی کاهش نوترون در سوخت هسته ای بطور کامل جبران شود.


تعریف جرم بحرانی: کمترین مقدار لازم جرم فیزیکی ماده سوختنی جهت سوختن را جرم بحرانی گویند.

منبع:اتمیک نیوز

یوگا

یوگا

Yoga یوگا ورزشی تصوفی و عرفانی می باشد که اصلا" در شبه قاره هند و توسط هندویان بوجود آمده است. ریشه یابی دقیق این ورزش که توسط چه شخصی و دقیقا" چگونه بوجود آمده تقریبا" نا ممکن است چراکه تاریخ شکل گیری یوگا به سالهای بسیار دور برمی گردد.

کلمه Yoga در اصل از کلمه “Yujâ€? در زبان سانسکریت که به معنی یکپارچه سازی و یگانگی است آمده.

یوگا دارای ابعاد فلسفی و در عین حال کاربردی می باشد. به گفته کارشناسان این ورزش، فلسفه یوگا با روح درونی انسان، گیتی و چگونگی ارتباط و پیوستگی این دو سروکار دارد. تمرینات یوگا می تواند روح انسان را تقویت کند و آنرا به خالق جهان هستی نزدیکتر کند، تا بدین صورت انسان از لحاظ روحی، درک بیشتری به خود و خدای خود داشته باشد.

تاریخچه یوگا
تاریخچه یوگا به گفته تاریخ نویسان به دو تا هشت هزار سال پیش بر می گردد. این ورزش عرفانی-جسمی اصلا" در کشور هندوستان ابداع شده است. گفته می شود که گروهی از هندویان که به نام یوگی ها (Yogis) شناخته می شدند برای عبادت و نماز به جنگلها و دشتها می رفتند تا در خلوت و تنهایی به تفکر و عبادت خود بپردازند.

آنها برای عبادت و تمرکز بیشتر حرکات خاصی را انجام می دادند تا شرایط بدنی آنها نیز جهت چابکی و آسایش، آماده تر شود. گفته می شود که این افراد این تمرینات را از حیوانات الهام گرفته بودند. چون آنها مدت زیادی در چنگلها بودند، حرکات حیوانات را در نظر می گرفتند و می دیدند که حیوانات بعد از اینکه از خواب بیدار می شوند، چه حرکاتی را برای گرم و چابک کردن بدن خود انجام می دادند.

Yoga
با تقلید حرکات حیوانات آنها تمرینات و حرکاتی را برای خود ابداع کردند که در حین انجام این حرکات به کار اصلی خود یعنی دعا و عبادت نیز می پرداختند. آنها برای قالب کلی تمرینات خود نامهایی (بسته به کارایی شان) نظیر "آسانا" و "نیاما" گذاشتند. و برای هر تمرین نیز نامی را انتخاب کردند که از آن الهام گرفته بودند. برای مثال تمرین، خرگوش، مار و ...

با انجام این تمرینات به طور منظم، یوگی ها دریافتند که انرژیشان بسیار تقویت شده است. همچنین آنها فهمیدند که قدرت فکریشان بالا رفته و قابلیت تمرکزشان چند برابر شده است.

امروزه تمرینات یوگا به عنوان تمرینات ورزشی روزانه توسط میلیونها نفر (از کودکان گرفته تا پیرسالان) انجام می شود. این ورزش در اکثر کشورهای جهان محبوبیت خاصی دارد و از نظر علمی و روحانی نیز مورد تایید کارشناسان قرار گرفته است.

فواید و خواص یوگا
یوگا فواید و خصوصیات گسترده ای دارد. توجه کنید که اگر این ورزش به طور مرتب و از سنین پایین (کودکی) شروع و پی گیری شود، فواید آن چند برابر خواهد شد. از فواید یوگا می توان به نکات زیر اشاره کرد:

- تقویت در دقت و تمرکز
- تقویت تفکر و روشن بینی و امیدواری
- تقویت قدرت تخیل و خلاقیت
- تقویت اعتماد به نفس و مثبت گرایی
- تقویت قالبیت هماهنگی ذهنی با فیزیکی بدن (کنترل بهتر بدنی)
- تقویت اعتقاد (اعتقاد به خالق هستی)

در مقالات بعدی، مطالبی مربوط به چگونگی تمرینات یوگا آموزش داده خواهد شد.

تمرینات یوگا ۲
شنبه - ۲۷ اسفند ۱۳۸۴
تمرینات اصلی (وضعیت های) یوگا که به آنها آسانا نیز گفته می شود، تمرینات کششی بی خطری هستند که به غیر از انعطاف پذیری و تمرکز فکری، خسته گی را از بدن شما دور می کنند.

در این مقاله شما با چند وضعیت یوگا آشنا می شوید:
وضیعت کماندار
این تمرین که به آن تمرین تیرانداز هم گفته می شود، باعث به حرکت در آمدن تقریبا تمامی مفاصل دست و پا می گردد، که این عمل سبب انعطاف پذیری بیشتر این مفاصل می شود. تمرین کماندار به بهبود تعادل فیزیکی و هماهنگی حرکات بدنی کمک فراوان می کند.

برای انجام این وضعیت، برروی زمین بنشینید و پاهایتان را به صورت کشیده به جلو دراز کنید. سپس دستهایتان را آرام آرام دراز کرده و شصت پاها را بگیرید. در حین اینکار، تنفس آرام را نیز فراموش نکنید. هنگامیکه شست پای چپ خود را گرفته اید و آنرا محکم روی زمین نگه داشته اید، زانوی راست خود را خم کنید و انگشتان پای راست را به آرامی به سمت گوش راست خود نزدیک کنید. فرض کنید که یک کماندار هستید و پای چپتان یک کمان است، که آنرا ثابت نگه داشتید و با دست راست می خواهید شلیک کنید. در همین حالت بمانید (تا زمانی که خسته شدید) و سعی کنید تمرکز و تنفس آرام را حفظ کنید.

سپس آرام آرام به وضیعت او باز گردید و چند لحظه ای استراحت کنید. بعد اینکار را دومرتبه، اما با پای دیگر تکرار کنید.
وضعیت کمان
این وضعیت به شما کمک می کند تا عضلات پشت بدن خود را تقویت کنید. همچنین این تمرین باعث می شود تا ستون مهره های شما انعطاف پذیر شوند. از مزایای دیگر تمرین کمان می توان به باز شدن قفسه سینه و کمک به تنفس بهتر اشاره کرد.

برای تمرین این وضعیت، ابتدا برروی زمین (روی شکم) دراز بکشید. پاها را کمی از هم باز کنید و دستهایتان را دو طرف بدن قرار دهید. تنفس آرام را حفظ کنید. زانوها را خم کنید تا کف پاهایتان به پشت نزدیک شوند. بعد دست هایتان را آرام به عقب ببرید و پاهایتان را از مچ بگیرید.

سپس با دستها، پاهایتان را به عقب بکشید و آرام تنفس کنید. در این حین سعی کنید تمرکز کنید و اصلا عجله نکنید. تا جایی که احساس خسته نکرده اید در این وضعیت بمانید. بعد چند لحظه استراحت کنید و دوباره به تمرین این وضعیت ادامه دهید.
تمرینات یوگا ۳
شنبه - ۲۶ فروردین ۱۳۸۵
تمرینات یا همان آساناهای یوگا تقریبا به تمامی عضلات بدن، برای انعطاف پذیری بیشتر کمک می کنند.

یکی از قسمتهایی از بدن که این تمرینات باعث کشش پذیری بیشتر آن می شوند، عضلات پشت است. تمریناتی نظیر پل، شتر و شمع باعث می شوند تا پشت شخص تمرین کننده تقویت و انعطاف پذیر گردد در حالی که قسمت جلویی آن (مانند شکم) نیز گرم و کششی می شود.
تمرین پل
به پشت دراز بکشید، زانوهای خود را خم کنید و کف پاهایتان را روی زمین قرار دهید. دست هایتان را دو طرف خود قرار دهید، تا کف آنها رو به پایین باشند. تنفس آرام را فراموش نکنید. سعی کنید در حین تمرین تمرکز خود را حفظ کنید و هرگز عجول نباشید.
هوا را آرام آرام به داخل ریه ها دم کنید. بعد عضلات ران پای خود را از روی زمین بلند کنید. با تکیه بر کف پای خود، پشت خود را آرام از زمین بلند و بالا ببرید. دستهایتان را به همان حالت نگه دارید اما با آنها فشار آورید تا از آنها هم جهت بالا بردن بدن و هم کنترل بهتر کمک گیرید. با نظم و به آرامی نفس بکشید.

چند لحظه بعد پشت خود را آرام روی زمین بگذارید. برای استراحت، پاهایتان را برروی زمین دراز کنید. این ورزش برای عضلات پشت بدن و همچنین شکم بسیار مناسب است. همچنین تقویت ستون مهره های بدن نیز از فواید تمرین پل است. اگر این تمرین را مرتب انجام دهید، سراسر بدنتان کش می آید.
تمرین شتر
بایستید و پاهای خود را چسبیده به یکدیگر نگه دارید. در همین حالت برروی زانوهای خود بنشینید. یعنی به حالتی که انگشتهای شست هر دو پای خود رو به عقب باشند. دستهایتان را به کمر بزنید و سر خود را نیز به آرامی به سمت عقب ببرید. تنفس خود را آرام حفظ کنید.
به آرامی و با احتیاط کامل دست راست خود را روی پاشنه پای راست و همچنین دست چپ را روی پاشنه پای چپ (از پشت) قرار دهید. ران و لگن خود را بالا نگه دارید. فرض کنید که انحنای بدنتان کوهان یک شتر است.

در این وضعیت بمانید تا جایی که احساس خسته گی کنید. برای بازگشت به حالت عادی، خیلی آرام عمل کنید. همچنین تنفس خود را آرام کنترل کنید. برای استراحت پیشنهاد می شود که به حالت نشسته یا درازکش باشید.

این وضعیت نیز به انعطاف پذیری پشت بدن کمک می کند و ستون مهره ها را تقویت می کند. اندامهای درونی شکم، مانند روده و مثانه نیز توسط این تمرین، کشش پذیر می شوند.

جلوگیری از فشار روحی یا استرس به وسیله یوگا

تمرینات یوگا، اثرات و عوارض مشکلاتی چون کمردرد و فشارهای روحی را کاهش می دهد و وضع جسمانی مناسبی برای مادر و جنین فراهم می آورد. اکثر زنانی که تمرینات یوگار انجام می دهند، متوجه شده اند که زایمان آسان تر و کوتاه تری دارند. حالت های مختلف یوگا به بدن شما کمک می کند تا با تغییراتی که تحت تأثیر قرار می گیرد، سازگار و هماهنگ شود. بسیاری از این حالات بزرگ شدن شکم را تعدیل می کنند. دوران بارداری همچنین زمان بسیار مناسبی برای تفکر و ذهن پروری ( مدیتیشن) است. در اوایل دوره بارداری این تمرینات را بسیار آرام انجام دهید و اگر احساس درد یا ناراحتی کردید، آن ها را انجام ندهید.حالت آرامش:
چهار زانو و صاف بنشینید و ستون فقرات خود را راست نگه دارید. به گونه ای که تکیه گاه محکمی برای بدن شما باشد. دست هایتان را به حالت استراحت روی زانوها قرار دهید.
خم شدن به طرف جلو:
همان طور که نشسته اید ساق پا یا زانوها را محکم بگیرید. ستون فقرات و پاهایتان را صاف و راست نگه دارید. سر را پایین نگه دارید اما به آن فشار وارد نکنید. به مدت 30 ثانیه به این حالت بمانید. بعد خودتان را به سمت بالا بکشید. دوبار تکرار کنید.
کشش کمر:
روی شکمتان دراز بکشید، پاها را کنار هم قرار دهید، آرنج ها را خم کنید و پیشانی را رو به بالا دارید. به آهستگی کمرتان را به طرف پشت بچرخانید و شکم را از سطح زمین بالاتر بگیرید. به طوری که سینه تان به طرف بیرون و کمرتان کمی قوس دار شود. به مدت 10 ثانیه به این حالت بمانید و سپس به طور آهسته به طرف پایین بیایید. سه بار این حرکت را تکرار کنید.
حالت پا:
باسن را به زمین بچشبانید و به طرف پایین سمت چپ پا زانو بزنید. پای راست را روی پای چپ و خارج از زانوی چپ قرار دهید. کمر را صاف و راست بگیرید و دست ها را روی زانوها قلاب کنید ( مطابق شکل). و پا را به طرف داخل بکشید.
حرکت پیچ خوردن:
پای راست را پشت دستتان قرار دهید و قوزک پای راست را با دست چپ نگه دارید و به طرف شانه هایتان بچرخانید. همین حالت را برای سمت چپ هم تکرار کنید.
پیچش ستون مهره ها:
بعد از اینکه به طرف جلو و پشت خم شدید، لازم است که به ستون مهره ها یک حرکت پیچشی بدهید تا تحرکشان را حفظ کنند. سعی کنید قبل از این که بخواهید زانو بزنید، این چرخش را ابتدا انجام دهید و سپس در حالت زانو زده هم آن را مطابق شکل بالا انجام دهید.
استراحت پایانی:
به پشت بخوابید و چشم هایتان را ببندید. سرتان را از یک طرف به طرف دیگر بچرخانید. بعد به طرف مرکز برگردید. به آرامی و آهستگی نفس بکشید. پاها و دست ها را در حالی که کف درست هایتان رو به بالا قرار گرفته است به طرف بیرون بکشید. عضلات فک و صورت را شل کنید. مدت 10 دقیقه به همین حالت بمانید.
پاها را به اندازه 60 سانتی متر از هم باز کنید و انگشتان پا را به سمت بیرون بگیرید. دست ها را راحت نگه دارید و انگشتان را به راحتی خم کنید.

ابعاد و بخشهای مختلف تانترا


تانترا نه یک مذهب است نه بخشی از سیستمهای مذهبی دیگر بلکه از دید پیروان آن آیینی است ابدی و ازلی و جهانی که در طول تاریخ روش زندگی گروههای مختلفی از مردم در سرتاسر دنیا بوده و هست.

تانتراییها معتقدند اساتید بزرگ معنوی با استفاده از متدهای تربیت و تزکیه نفس که در اصل بخشی از تانترا بود به تجارب معنوی دست یافتند. به همین دلیل است که اساس عقاید تمامی آنها یکی است. تمامی آموزگاران بزرگ معنوی به زبان و واژگان خاص خود اظهار نموده اند که روح جاودانه است و از منشائی متعالی بوجود آمده که ما می توانیم آنرا برهمن ، خدا ، الله ، وجود متعالی ، روح کیهانی ، حقیقت مطلق یا هر چیز دیگر بنامیم. آنان بر این باور بودند که این منشاء مقدس می تواند بوسیله روح شناخته شود و چنین شناختی فیض و برکت ابدی و رهایی را در پی دارد.

تانترا در حقیقت مجموعه ای از سیستمهای مختلف می باشد که به تمام ابعاد وجود انسان می پردازد. بخشهای مختلف تانترا عبارتند از:

دارشانا:

دارشانا اصول فلسفی و جهان بینی تانترا می باشد که به مباحث مختلفی همچون سریشتی (آفرینش هستی) ، پرالایا (انهدام هستی) و .... می پردازد.



سادانا:

سادانا ها تمرینات معنوی تانترا می باشند. تانترا معتقد است برای به تکامل رساندن هر کسی در هر سطح تکامل تمرینات خاصی وجود دارد. از آنجایی که افراد در سطوح مختلف تکامل قرار گرفته اند و در نتیجه ساداناها و تمریناتشان با هم متفاوتند ممکن است ظاهر برخی از تمرینات تانترا در نظر افرادی که در سطوح دیگر قرار گرفته اند غیر معنوی بنظر برسد. برخی از ساداناهای معروف تانترا عبارتند از: پانچا ماکارا سادانا ، کاپالی سادانا ، اسماشان سادانا ، آگهور سادانا و ....



یوگامایا سادانا:

یوگامایا سادانا عبارت است از علوم مختلف ساحری و روشهای گوناگون دستیابی به تواناییهای ماوراء طبیعی. تعدادی از تمرینات هفتاد و دو گانه یوگامایا سادانا عبارتند از:

مارگا یا ماران (از بین بردن و کشتن دشمنان)

اوچاتان (آسیب رساندن به دشمنان ، مغشوش کردن ذهن دشمنان)

استامبهان (گرفتاری و مشکل ایجاد کردن برای دشمنان، جلوگیری از اعمال منفی دیگران در برابر شما)

ویدشان (مقابله با دشمنان)

آکارشان (کشش و جاذبه ایجاد کردن)

واشی کاران (تحت کنترل در آوردن افراد ، دواتاها ، ارواح و حیوانات)

شانتی کاران (درمان بیماریها، از بین بردن اثرات منفی سیارات و اجرام سماوی)

پارالوکاویدیا (ارتباط با ارواح و روح گرایی)

پهووا (برون فکنی کالبد اختری ، پرواز روح)

بهوتا سیدهی (تسخیر ارواح و موجودات غیر ارگانیک)

سواپناسیدهی (رویابینی آگاهانه)

تری گونا سیدهی (دانش تعبیر رویا)

کریا سیدهی (تله پاتی)

دارشانا سیدهی (روشن بینی)

شروترا سیدهی (روشن شنوی)

ویگیانا سیدهی (پیشگویی آینده)

چهایا سیدهی (رویت هاله تابان)

مانتراها و یانتراها (ذکرها و تصاویر جادویی)

لاکشانا سیدهی (اومن ،نشانه ها و اخطارهای طبیعی)

.......



کالاچاکرا:

کالا چاکرا علم ستاره شناسی تانتریک است که تاثیر سیارات و اجرام سماوی را بر روی زندگی، رفتار و سرنوشت افراد مورد بررسی قرار می دهد.



پانچاپاکشی:

پانچاپاکشی سیستم بیوریتم تانترایی است که ریتمهای حیاتی را برای روز و ساعت خاصی براساس جانما ناکشاترا (ستاره تولد) شخص محاسبه می نماید.

بر اساس اصول پانچا پاکشی هر کس می تواند میزان انرژی خود را در ساعات مختلف شبانه روز محاسبه کرده و احتمال موفقیت یا شکست خود را در هنگام عملکردهای مختلف (مانند امور بازرگانی ، سفر ، ازدواج موقعیتهای سعد و نحس و ...) بسنجد.



راسایانا:

بر اساس اصول تانترا عالم هستی از ترکیب عناصر پنجگانه (خاک ، آب‌ ، آتش ، هوا و اتر) ساخته شده است که در حقیقت فرکانسهای مختلف انرژی می باشند. نسبت این عناصر در اشیاء و موجودات مختلف با هم متفاوت می باشد. راسایانا یا هنر کیمیاگری تانتریک معتقد است با استفاده از روشها و تمرینات خاص می توان نسبت این عناصر را در موجودات و اشیاء مختلف تغییر داد و آنها را به موجود یا شیء دیگر تبدیل کرد.

بخشی دیگری از راسایانا به ارائه روشهایی برای طولانی کردن عمر انسان می پردازد.



واستو:

واستو کهن ترین سیستم ساخت و ساز می باشد که اساس آنرا تئوری عناصر پنج گانه تشکیل می دهد. واستو ترکیبی است از دانش ، هنر ، آسترونومی و آسترولوژی.

با رعایت اصول واستو می توان میزان تجمع و تشدید انرژی در نقاط مختلف را تغییر داد.

واستو معتقد است برای اینکه ساختمانی که بنا می شود آرامش و آسایش لازم را بوجود بیاورد باید بر اساس اصول واستو ساخته شود.

بعنوان مثال برخی از اصول واستو عبارتند از:

بنا باید در مرکز زمین مورد نظر ساخته شود.

در قسمت شمال شرقی خانه باید فضای بیشتری خالی گذاشته شود.

ارتفاع خانه باید در جنوب و غرب بیشتر از ارتفاع آن در شمال و شرق باشد.

و ...



آیورودا و شفابخشی:

آیورودا (دانش زندگی) روشهای مختلف دستیابی به سلامت جسمانی و روانی را ارائه می نماید. برخی از شاخه های مختلف آیورودا عبارتند از:

1- فیزیولوژی و آناتومی (شاریرا)

2- پزشکی عمومی (کایاسیکیتسا)

3- روان درمانی (ماناساروگا)

4- مامایی و زنان (استری روگا یا پراسوتی تانترا)

5- جراحی (شالیا تانترا)

6- سم شناسی (آگادا تانترا)

7- داروسازی (بهش جکلپنا)

8- پاتولوژی و تشخیص بیماریها (روگاویجنانا)

8-1- تشخیص از روی نبض

8-2- تشخیص از روی زبان

8-3- تشخیص از روی چهره

8-4- تشخیص از روی لب

8-5- تشخیص از روین اخن

8-6- تشخیص از روی چشم

9- روشهای درمانی

9-1- پانچاکارما

9-1-1- استفراغ درمانی (وامان)

9-1-2- مسهلها (ویرچان)

9-1-3- تنقیه (باستی)

9-1-4- بکارگیری دارو از طریق بینی (ناسیا)

9-1-5- حجامت (راکتاموکشا)

9-2- آوشادهی

9-3- آمارولی

9-4- درمان از طریق اصوات

9-5- درمان از طریق رنگها

9-6- درمان از طریق سنگها

9-7- درمان از طریق فلزات

10- ماساژها ، روزه ها ، روال زندگی روزمره (دیناچاریا – راتریچاریا)

11- شفابخشی (اوجها)

11-1- شفابخشی پرانیک

11-2- شفابخشی روحی

11-3- شفابخشی روانی

تاثیر یوگا در درمان کمر درد

انجام حرکات یوگا در کاهش درد کمر از ورزش های دیگر مانند آئروبیک مفید تر است. محققان با مقایسه سه نوع درمان در میان 101 بیمار مبتلا به کمر درد دریافتند یک نوع روش ملایم یوگا بنام وی نی یوگا در تخفیف نشانه های کمر درد و افزایش روند بهبود موثر است.
به گفته یکی از این محققان دکتر کارن شرمن تاکید یوگا برتقویت عضلات ، قابلیت ارتجاع ، قدرت ، کاهش انقباض عضلانی و نیز ارتباط ذهن می تواند توضیحی برای تاثیر مفید این ورزش خاص باشد.
اثر یوگا بر کمر درد می تواند به این علت باشد که علاوه بر انجام حرکات بدنی ، می تواند از طریق تاثیر بر تمرکز ذهن نیز اثر گذار باشد.
به گفته دکتر شرمن وهمکارانش ممکن است دستورات مختلف حرکات یوگا اثرات مشابهی را نیز بهمراه داشته باشند.
اما این احتمال هم وجود دارد که همه اشکال آن اثرات یکسانی نداشته باشند.
برای مثال سبک بیکرام و وی نی یاسا ممکن است برای افراد مبتلا به کمردرد خیلی شدید باشند.
یا برخی سبک ها نیازمند تغییراتی باشند تا توسط این افراد مورد استفاده قرارگیرند.

دلایل شما برای انجام تمرینات تانترا و یوگا



دلایل شما برای شروع تمرینات تانترا و یوگا اهمیت زیادی ندارد.

شاید شما بیماری یا ناراحتی داشته باشید که بعنوان آخرین راه چاره می خواهید آنرا از طریق تانترا و یوگا درمان کنید خواه این ناراحتی جسمی باشد یا ذهنی اشکالی ندارد چرا که تانترا و یوگا می تواند به شما کمک کند.

در صورتی که آرامش ذهنی یا تمرکز و یا قدرت اراده بهتری خواهانید تانترا و یوگا قطعا میتواند به شما کمک کند چرا که جوهره آنها با این تواناییها آمیخته است.

شاید شما باورهای مذهبی دارید ولی فاقد تجربه معنوی هستید یا شاید اعتقادات مذهبی ندارید ولی بدنبال تجارب معنوی می باشید. یا شاید اعتقادی بوجود تجارب معنوی ندارید و تنها برای این آمده اید که ببینید تانترا چیست. اشکالی ندارد شما آمده اید نکته مهم همین است.

هدف ما این است که شما را راهنمایی کنیم تا در کنار راهتان از تانترا و یوگا استفاده کنید. ما به راهی که شما می روید کاری نداریم جز اینکه می گوییم تا جای ممکن آنرا با جدیت بیشتری بپیمایید

تانترا یوگا:


تانترا یوگا:

از آنجایی که پذیرش برخی از بخشهای تانترا برای افراد عامی مشکل بود ریشیها و اساتید معنوی این بخشها را از تانترا جدا کرده و بقیه را تحت عنوان تانترا یوگا و یا به عبارت دیگر یوگا معرفی نمودند.

یوگا از ریشه یوج به معنی متحد شدن ، وصل شدن و یکی شدن مشتق شده است.

منظور از اتحاد ، اتحاد هوشیاری و انرژی فردی و تبدیل شدن آن به هوشیاری و انرژی اولیه کیهانی یا به تعبیر دیگر اتحاد روح فردی و روح کیهانی می باشد.







شاخه های مختلف یوگا

یوگا بیش از یکصد شاخه دارد که پنج تای آنها اصلی و بقیه از ترکیب این پنج شاخه اصلی بوجود آمده اند.

شاخه های اصلی یوگا عبارتند از:

1- هاتا یوگا 2- کارما یوگا 3- بهاکتی یوگا 4- گیانا یوگا 5- راجا یوگا

افراد دارای خصوصیات شخصیتی متفاوتی می باشند برخی برونگرا و فعال و برخی درونگرا هستند بعضی احساسی و عاطفی و بعضی کنجکاو می باشند. شاخه های اصلی یوگا این ابعاد را تکامل می بخشند.

از آنجایی که تکامل واقعی می بایست در تمامی ابعاد وجود یک شخص اتفاق بیفتد تمرین تمامی شاخه های اصلی یوگا ضرورت دارد.



هاتا یوگا

هاتا یوگا بین فعالیتهای جسمانی و ذهنی تعادل بوجود آورده و بدن و ذهن را در بهترین وضعیت ممکن سلامتی قرار می دهد.

هاتا یوگا شامل بخشهای زیر می باشد:

الف- شات کارماها: شات کارماها یا تمرینات پاکسازی بدن ، بدن را از سموم مختلف پاک کرده و آن را برای انجام تمرینات متعالی یوگا آماده می سازند.

ب- آساناها: هدف اصلی از تمرین آساناها و قرار گرفتن در وضعیتهای مختلف بدنی گسترش و ارتقاء سطح هوشیاری فردی می باشد. سطوح مختلف هوشیاری با وضعیتهای جسمانی خاصی مرتبط هستند به عبارت دیگر زمانی که هوشیاری فرد به سطح بخصوصی ارتقاء پیدا کند فرد این وضعیتهای خاص جسمانی را اتخاذ می نماید. آساناها با قرار دادن شخص در این وضعیتهای جسمانی باعث گسترش و ارتقاء سطح هوشیاری وی می شوند. علاوه بر این ، آسانا ها بدن را نرم می کنند ، سموم را از بدن خارج می نمایند ، اندامهای داخلی بدن را ماساژ می دهند ، فعالیتهای غدد مختلف درون ریز را متعادل می سازند ، باعث هماهنگی اعضاء و اندامهای داخلی بدن می شوند ، انرژیهای بلوکه شده در مسیرهای مختلف را آزاد می کنند ، تنش ذهنی و جسمی را از بین می برند و ...

ج- پرانایاما: تمرینات پرانایاما ، پرانا یا انرژی حیاتی را جذب بدن کرده و ذخیره می کنند. بدلیل ارتباط نزدیکی که ذهن با تنفس دارد کنترل تنفس کنترل ذهن را هم در پی دارد.

د- مودراها و بانداها: مودراها و بانداها جریانهای مختلف انرژی را در بدن کنترل و هدایت کرده و باعث تحریک غدد درون ریز و شبکه های مختلف عصبی می شوند.



کارما یوگا

تانتراییها معتقدند انسان بارها و بارها بر روی زمین متولد شده و با کسب تجربه و پیمودن مسیر تکامل به هدف غایی زندگی که همان سامادهی و غرق شدن در وجود خداوند است دست می یابد.

همانطور که گفته شد موجودات در مراتب مختلف تکامل قرار گرفته اند و از میان آنها تنها انسان دارای اختیار نسبی بوده و می تواند اعمال مختلفی را به اختیار انجام دهد. نتایج اعمال انجام شده توسط انسان (ساماسکارا) زندگی آینده او را شکل می دهد.

تانترا معتقد است نتیجه هیچ یک از اعمال انسان از بین نمی رود و شخص باید برای دیدن نتایج (چه خوب و چه بد) بارها متولد شده و بمیرد. از آنجایی که انجام عمل و گرفتن نتیجه غیر قابل اجتناب است دور و تسلسل مرگ و زندگی ادامه پیدا کرده و در نتیجه مانع از دست یابی شخص به هدف واقعی زندگی که همان غرق شدن در وجود خداوند است می گردد.

رهایی واقعی از چرخه مرگ و زندگی با از بین رفتن ساماسکاراهای خوب و بد هردو و جمع نکردن ساماسکاراهای جدید حاصل می گردد.

کارمایوگا ، ساماسکاراها را از بین برده و از ایجاد ساماسکاراهای جدید جلوگیری می کند.

با انجام کارما یوگا تمامی اعمال ما به مدیتیشن تبدیل می شود و بدین ترتیب آرامش ذهنی ، خودشناسی و سامادهی را به دنبال می آورد.



بهاکتی یوگا

بهاکتی یوگا یوگای تعبد است. از طریق تمرینات بهاکتی یوگا عواطف بجای اینکه سرکوب شوند بسمت معبود کانالیزه می گردند. با کانالیزه شدن عواطف مشکلات عاطفی از بین رفته ، تمرکز بهبود پیدا کرده و منجر به بوجود آمدن حالت مدیتیشن و در نهایت سامادهی می شود.

عشق عابد به معبود باعث می شود تا او به اعمال جسمی و ذهنی دلبستگی نداشته باشد و در نتیجه ساماسکاراها وی را آلوده نسازند این عشق راستین با جهتی نوین که به زندگی عابد می دهد ساماسکاراهای حاصل از اعمال گذشته را خنثی نموده و او را از دور و تسلسل مرگ و زندگی رها می سازد.

بهاکتی یوگی خود را در موضوع پرستش غرق کرده و فردیت و منیت خود را از دست می دهد.



گیانا یوگا

گیانا یوگا راه تعمق یا به عبارت دیگر فرایندی است که ما را به ماهیت درونی خود نزدیکتر کرده و باعث شکوفایی تواناییهای اشراقی ما می شود. این تواناییهای اشراقی موانعی که بر سر راه ذهن شرطی شده مان وجود دارد را از بین برده و در نتیجه ما را به منشاء حقیقیمان نزدیکتر می کند.

گیانا یوگی با تعمق درماهیت و جوهره وجود ورای عقل رفته و به دانش اشراقی و شهودی دست پیدا می کند.

گیانا یوگا بسته به طبیعت شخص معمولا بهمراه شاخه های دیگر یوگا (کارما یوگا ، بهاکتی یوگا و یا راجا یوگا) تمرین می شود.



راجا یوگا

راجا یوگا راه درون نگری و کاوش حوزه های مختلف ذهن است.

راجایوگی با مدیتیشن و معطوف کردن آگاهی از محیط بیرون به درون ، ذهن را کاوش کرده ، ساماسکاراها و مشکلات نهفته در ضمیر نیمه آگاه و ناخودآگاه را ریشه کن می نماید و نهایتا به خود شناسی و سامادهی دست می یابد.

مدیتیشن تمرکز شدید و پیوسته بر روی یک هدف می باشد. این تمرکز باعث می گردد تا فرد تنها از موضوع مدیتیشن آگاه باشد در نتیجه بدن و ذهن خود را فراموش کرده ‌، در نتیجه ساماسکارای جدیدی بوجود نیامده و ساماسکاراهای اعمال گذشته از بین بروند. سرانجام وقتیکه نتایج اعمال از بین رفتند فرد در موضوع مدیتیشن غرق شده و با آن یکی می گردد.

راجایوگا دارای شاخه های متفاوتی همچون پاتانجالی یوگا ، کریا یوگا ، مانترا یوگا ، کندالینی یوگا و ... می باشد.



سوارا یوگا

یکی از شاخه های یوگا که در هیچیک از این 5 شاخه قرار نمی گیرد سوارا یوگا است.

تانترا معتقد است تمامی کائنات در وجود انسان منعکس شده است .سوارا یوگی با آگاهی از جریان تنفس و فرکانسهای مختلف انرژی در بدن که با خورشید ، ماه ، ستارگان و سیارات و بطور کلی با کل کائنات در ارتباط است از تاثیرات کیهانی که بر روی زندگی و آینده تاثیر می گذارند آگاه می شود در نتیجه می تواند از فرصتها استفاده بهتری کرده و راهی برای اجتناب از رخدادهای ناخوشایند زندگی بیابد.

از طریق سیستم سوارا یوگا شخص از ارتباط بین پرانا یا انرژی حیاتی و ذهن آگاه می شود و می تواند زمانهای مناسب برای انجام دادن کارهای مهم ، ازدواج ، اموربازرگانی ، سفر و ... را پیش بینی کند. همچنین به شخص این اجازه را می دهد تا بداند تحت شرایط خاص چگونه عمل کند تا بهترین نتیجه را بگیرد.

حرکات اصلی یوگا (آساناها) Asana

حرکات اصلی یوگا (آساناها) Asana
توضیح
یوگا کوششی منظم برای تکامل فردی با توسعة کارائیهای فیزیکی، حیاتی، ذهنی و معنوی است… (آروبیندو)
تمرینات و حرکات این دوره متناسب با بدنهای پائین تر از حد متوسط است و تقریباً همه می توانند این تمرینات را انجام دهند.
افراد ضعیف با انجام دادن مکرر تمرینها و رعایت نکات آن می توانند خود را به سرعت به وضعیت مناسب تنفسی و انرژی عضلانی برسانند و جهت انجام دادن حرکات اصلی یوگا آماده شوند. دوره ی ابتدایی یوگا شامل 65تکنیک است. نرمشها حدوداً 24حرکت هستند که انجام دادن آنها سبب نرم شدن و رفع خشکی و انقباضهای مفاصل و عضلات پرکار بدن می شوند مانند: انگشتان دستها، مچها، آرنجها، بازوها، شانه ها،گردن، انگشتان و کف و مچ پاها، ساقها، زانوها، رانها و لگن و ستون فقرات.

حرکات اصلی یوگا حدود 30حالت یا آسانای یوگا با احتساب 12حرکت سلام به خورشید است که شامل حالات کششی (پشت، جلو، طرفین)، انقباضی (قدرتی، تعادلی، معکوس، پیچشی، مرکب و انبساطی و تنفس شکمی و حالات وانهادگی عمومی (شاوآسانا) می باشد.
چند نکته برای سلامت جویان قبل از تمرین
چنان چه لباسی برای تمرین انتخاب می کنید، لباسی باشد که در آن احساس راحتی کامل بکنید و لذا کاملا گشاد و رنگ لباستان ترجیحاً سفید باشد و جنس آن از مواد شیمیایی مثل نایلون نباشد. اگر به صورت گروهی کار می کنید، جهت کمک به ایجاد محیط آرام و عاری از موارد جلب توجه که ذهن را از تمرکز باز می دارد لطفاً از استعمال ادکلن، عطر و اسپری خودداری کنید. حداقل تا سه ساعت قبل از انجام تمرینات یوگا هیچ گونه غذای جامدی میل نفرمایید. (می توانید تا نیم ساعت قبل از تمرین از آب میوه و یا نوشیدنیهای شیرین استفاده نمایید). نکتة خیلی مهم:
 آساناهای یوگا با تمرینات ورزشی فرق اساسی دارد و آن این که سه جزء اساسی دارد آرامش، تمرکز و همراهی حرکات با تنفس.
در انجام تمرینات یوگا همیشه به خاطر داشته باشید که ابداً فشار اضافی به خود وارد نیاورید بلکه تا جایی وارد حرکات بشوید که احساس لذت داشته باشید و نه درد. در یوگا هیچ گاه مسابقه و مقایسه وجود ندارد بلکه اساس کار بر این است که هرکس برای خودش موجود واحدی است با ویژگیهای مخصوص به خود و در مسیر اختصاصی خود قدم برمی دارد و لذا همیشه اول است.
ایده آل ترین حالت انجام تمرینات یوگا، انجام آن روزی دوبار هنگام طلوع و غروب آفتاب در زمان و مکان یکسان و با لباس تمرینات ثابت در محلی که دارای هوای سالم و عاری از دود و گرد و غبار است، می باشد و لذا برای کسب نتیجه ی بهتر سعی کنید تا حد امکان خود را به شرایط نزدیک کنید هیچ گاه تمرینات یوگا را با عجله و از روی اجبار انجام ندهید.
انجام تمرینات یوگا به طرز صحیح به دلایل علمی همیشه باعث ایجاد طراوت و آرامش می شود و لذا آگاه باشید هیچ گاه خود را با غیر اصولی انجام دادن تمرینات خسته نکرده و به خود صدمه نزنید. مدت انجام تمرینات یوگا حداقل 40دقیقه در روز است و سعی کنید تمرینات را در محلی انجام دهید که هوای ملایم و تمیز داشته باشد.
سعی کنید در طول تمرین چشمهایتان بسته باشد مگر در مواقعی که لازم است برای حفظ تعادل و... چشمها باز باشد. می توانید جهت زیرانداز از یک پتوی دولا یا تشک مخصوص یوگا استفاده کنید. تمرینات را در محلی انجام دهید که دمای آن ملایم و دارای هوای کافی باشد و در جریان باد یا گرد و غبار و دود نباشد. سعی کنید تمرینات را با روحیه ی معتدل و صبورانه و افکاری مثبت و امیدوار انجام دهید.
در حین اجرای تمرینات تنفسها آهنگ طبیعی خود را داشته باشند و از حبس تنفس یا نگهداشتن دم خودداری کنید. اگر دچار کسالت یا ناراحتی بارزی هستید قبل از اجرای تمرینات با پزشک خود مشورت کنید.
در این مواقع تمرینات یوگا را انجام ندهید: در هنگام خستگی یا کوفتگی شدید عضلانی، بیماری و تب.

فرهنگنامه یوگا


A
AGNI TATTWA: عنصر آتش.

AHAMKARA: من - خویشتن.

AHIMSA: عدم خشونت.

AJNA CHAKRA: مرکز فرمان روانی واقع در میان مغز - چشم سوم.

AKASHA TATTWA: عنصر اتر.

AMAROLI: تمرین یوگای تانترایی که در آن از ادرار بصورت داخلی یا خارجی برای تامین سلامتی ذهن و بدن استفاده می شود.

AMRIT: شهد سایکیک که در بیندو ترشح شده و از لالانا چاکرا بر روی ویشودهی چاکرا می چکد و احساس سرمستی و شعف ایجاد می کند.

ANAHATA CHAKRA: مرکز روانی واقع در ناحیه قلب.

ANAHATA NADA: صدای ناشنیده و لاینقطع

ANANDA: شعف جاودانی.

ANANDAMAYA KOSHA: کالبد سعادت و شعف.

ANNAMAYA KOSHA: غلاف یا کالبد مادی.

ANTAHKARANA: ابزار درونی - ذهن متجلی شده که شامل چهار بعد ماناس ، بودهی ، چیتا و آهامکارا می باشد.

ANUSHTHANA: دوره ثابت و معین سادانا که معمولا از صبح زود تا اواخر شب انجام می شود.

APANA VAYU: انرژی حیاتی واقع در پایین بدن زیر ناف.

APARIGRAHA: عدم مالکیت - قبول نکردن هدایای تجملی.

APAS TATTWA: عنصر آب.

ARTHA: نیازهای مادی - ثروت.

ASANA: وضعیت راحت و ثابت بدنی.

ASHRAM: اجتماع یوگایی که ساکنین آن بطور یکسان زیر نظر گورو زندگی و کار می کنند.

ASHRAMA DHARMA: چهار مرحله زندگی که عبارتند از براهماچاریا ، گریهاستا ، واناپراستا و سانیاسا.

ASHTANGA YOGA: یوگای هشتگانه که شامل بخشهای یاما ، نیاما ، آسانا ، پرانایاما ، پراتیاهارا ، دهارانا ، دهیانا و سامادهی می باشد.

ASMITA: وضعیتی فراسوی خویشتن و احساس منیت که در آن تنها آگاهی خالص وجود دارد.

ASTEYA: درستکاری - دزدی نکردن.

ATMAN: روح فردی.

AUSHADI: بیدار کردن انرژی معنوی از طریق گیاهان.

AVADHUTA: عابدی که دنیا را ترک گفته باشد. ششمین مرتبه سانیاسا که عابد در آن معمولا برهنه می باشد - بالاترین مرتبه ریاضت.

AVATARA: تجسد مقدس - تجسد خداوند بر روی زمین.

AYURVEDA: سیستم ودایی تشخیص و درمان بیماریها.
آبـیـاسا(Abhyasa): تمـرین، ممارست، مقایسه شود با وایراگا

آتـمـان(Atman): خود، خود متعالی یا روح که جاودانی و فرا - آگاه است، هویت یا ذات واقعی ما، گاهی بین آتمـان به عنوان خود هرشخص و پاراما _ آتمـان به عنوان خود متعالی تفاوت قایل می شوند. رجوع کنید به پوروشا، مقایسه شود با برهمن

آدوایـتـا(Advaita): حقیقت، آموزش اینکه تنها یک واقعیت وجود دارد(آتمـان، برهمن)، به ویژه در اوپانیشادهـا، رجوع شود به ودانتـا

آرجـونـا(Arjuna): سپید، یکی از پنج شاهزاده پانداوا که در جنگ بزرگی که در ماهابهاراتا به تصویر کشیده شده است شرکت داشت، مرید انسانی خداگونه بنام کریشنا که تعالیم وی در باگاواد گیتا نوشته شده است.

آسـانـا(Asana): نشستن، وضع قرار گرفتن فیزیکی بدن(رجوع شود به آنگا، مودرا): سومین پایه(آنگا) ازمسیرهای هشتگانه پاتنجلی(آشتانگا یوگا)، این اصطلاح در آغاز تنها به معنی وضعیت مدیتـیشـن بکار گرفته می شد اما بعدها در هاتا یوگا این جنبه از راه یوگا به میزان زیادی تکامل یافت

آسـمیـتـا(Asmita):هست بودن، من بودن، یکی از مفاهیم در یوگای هشتگانه پاتنجلی، تقریبا معادل آهامکارا

آشـرامـا(Ashrama): عزلتـکـده، همچنین یکی از مراحل زندگی مانند براهماچاریا، منزل نشینی، جنگل نشینی، و عزلت کامل(سامنیاسین)

آشتانـگا یـوگـا(Ashta-anga-yoga, ashtanga-yoga): پیوند هشتگانه، یوگای هشتگانه پاتنجلی شامل انضباط اخلاقی(یاما)، پرهیز فردی(نیاما)، حرکات(آسانا)، کنترل تنفس(پرانایاما)، بازداری حسی(پراتیاهارا)، تمرکز(دهارانا)، مراقبه(دیانا)، و خلسه(سمادهی) که فرد را به رهایی(کایوالیا) هدایت می کنند.

آکـاریا(آچاریا)(Acarya): مربی، راهنما، مرشـد، مقایسه شود با گورو

آکـاشـا(Akasha): اتـر، فضـا، اولین عنصر مادی از پنج عنصری که جهان مادی را تشکیل داده است، گاهی برای اشاره به فضای درونی یا فضای آگاهی (موسوم به سید آکاشا) نیز به کار گرفته می شود.

آمـریـتـا(Amrita): بی مرگی، فناناپذیری، اشاره به روح فناناپذیر(آتمان، پوروشا)، همچنین عصاره فناناپذیری که از مرکز انرژی روانی ناحیه تاج سر خارج می شود(رجوع کنید به ساهاس رارا چاکرا) و در حالت فعال شده، جسم را به جسم الهی تبدیل می کند(دیویـا - دها)

آنـانـدا(Ananda): سعادت، سرور، نهایت لذت که اساس کیفیت حقیقت نهایی(تاتوا) است

آنـگـا(Anga): اندام، بدن(دها، شاریرا)، همچنین بخشهای بنیادی راه یوگا از قبیل آسانا، دارانا، دیانا، یاما، نیاما، پرانایاما، پراتیاهارا، سمادهی

آوادوتا(Avadhuta): کسی که همه چیز را از خود دور کرده است، نوعی از عزلت گزینی(سامنیاسین) افراطی که با رفتارهای خلاف عرف همراه است.

آویـدیـا(Avidya): جهالت، علت ریشه ای رنج(دوکـهـا)، آجـنـانـا نیز نامیده می شود، مقایسه شود با ویدیا

آهامکـارا(Ahamkara): خـود، فردیت هـر کس که باید تعالی یابد، مقایسه شود با آسمیتا، رجوع شود به بودی و مانا

آهـیـمسـا(Ahimsa): بی آزاری، مهمترین انضباط اخلاقی

آیـورودا(Ayurveda, Ayur-veda): علم زندگی، یکی از روش های باستانی طب هندی، روش دیگر طب سیدای جنوب هند بوده است.


B

BANDHA: قفلهای روان عضلانی انرژی که باعث تغییر جهت انرژی در بدن می شوند.

BHAGAVAD GITA: نغمه ایزدی - تعالیم لرد کریشنا به آرجونا که در میدان جنگ کوروکشترا در طول جنگ بزرگ ماهابهاراتا داده شد.

BHAGAVAN: لرد نارایانا یا هاری.

BHAJAN: نغمه عابدانه.

BHAKTI YOGA: یوگای تعبد- بهاکتی یوگا به نه بخش تقسیم می شود که عبارتنداز: سراوانا (شنیدن درباره معبود) ، کیرتانا (ذکر شکوه و جلال معبود) ، اسمارانا (به یاد داشتن نام و حضور معبود) ، پاداسوانا (خدمت به معبود) ، آرچانا (پرستش معبود) ، واندانا (کرنش کردن در برابر معبود) ، داسیا ( احساس خادم بودن در برابر معبود) ، ساکهیا (دوستی با معبود) ، آتما نیودانا (سرسپردگی کامل به معبود).

BHASMA: خاکستر مقدس.

BHIKSHA: صدقه.

BHIKSHU: مانک ، سانیاسین.

BHOGA: تجربه - لذت.

BHOOTA: عنصر.

BHRUMADHYA: مرکز بین دو ابرو - کشترام یا نقطه تماس آجنا چاکرا.

BIJA MANTRA: بذر صوتی - مانترا یا صوت پایه ای که ریشه در فراهوشیاری دارد.

BINDU VISARGA: مرکز روانی که در بالا و پشت سر واقع گردیده - نقطه یا قطره ای که بنیاد تمامی کائنات می باشد - اساس کل هستی.

BRAHMACHARYA: کنترل و جهت دهی مجدد انرژی جنسی بمنظور دستیابی به بیداری معنوی.

BRAHMA GRANTHI: گره خلقت - گره روان عضلانی که در ناحیه عجان واقع شده و برای اینکه کندالینی بتواند از درون سوشومنا نادی بالا برود باید باز باشد.

BRAHMAMUHURTA: زمان بین 4 تا 6 صبح که زمان ساتویک روز بوده و بهترین موقع برای انجام ساداناهای یوگا می باشد.

BRAHMA NADI: ظریفترین جریان انرژی درون سوشومنا نادی.

BRAHMARANDHARA: سوراخی در بالای سر که کندالینی در هنگام ماهاسامادهی از آن ناحیه بدن را ترک می کند.

BUDDHI: خرد متعالی - توانایی ارزیابی چیزها برای پیشرفت زندگی.

باندا(Bandha): قید، اسارت، اشاره به این حقیقت که انسانها معمولا در اسارت جهل(avidya) قرار دارند و این امر آنان را بجای زندگی در سایه رهایی درونی ناشی از دانایی(ویدیا، جنانا)، به سوی یک زندگی تحت حاکمیت رفتار کارمایی قرار می دهد.

برهـما(Brahma): کسی که بسیار بزرگ است، آفریدگار هستی، اولین اصل(تاتوا) برای ظهور حقیقت غایی(برهمن)

برهماچاریا(Brahmacharya): مشتق ازبرهما و آچاریا به معنی هدایت برهمایی، تربیت صفات ربانی که اوجاها را ایجاد می کند.

برهمانا(Brahmana): برهمن عضوی از بالاترین گروه اجتماعی جامعه سنتی هند، همچنین متن مذهبی اولیه ای که متون مذهبی و اسطوره ای وداهای چهارگانه را تفسیر می کند. مقایسه شود با آرانیاکا، اوپانیشاد، ودا

برهمن(Brahman): آنچه که بسیار بزرگ است، حقیقت غایی(مقایسه شود با آتمان، پوروشا)

بودا(Buddha): بیدارشده، اشاره به کسی که به مقام ارشاد(بودی)و بنا براین رهایی درونی دست یافته است، عنوان افتخاری گوتاما پایه گذار بودیسم که در قرن ششم پیش از میلاد مسیح می زیسته است.

بودّی(Buddhi): کسی که هشیار است، بیدار، ذهن برتر که جایگاه خرد است(ویدیا، جنانا)، مقایسه شود با ماناها

بودی(Bodhi): ارشاد، حالت بیداری پیر، یا بودا

بودی ساتوا(Bodhisattva): وجود ارشادکننده، در یوگای بودیستی ماهایانا، فردی که با انگیزه مهربانی و شفقت(کارونا) بخاطر دیگران به دستیابی به مقام ارشاد متعهد می شود.

بهاکتا(Bhakta): مرید، مرید فرقه بهاکتی یوگا بهاکتی(Bhakti): ارادت، عشق، عشق بهاکتا به خداوند یا گورو به عنوان مظهر خداوند، همچنین عشق خداوند به مرید

بهاکتی _ سوترا(Bhakti-Sutra): کلمات قصار در باره عشق، مجموعه ای از کلمات قصار درباره یوگای عاشقانه که به وسیله نارادای حکیم تالیف شده است، کتاب دیگری با همین عنوان نیز به شاندیلیای حکیم منسوب است.

بهاکتی یوگا(Bhakti Yoga):یوگای عشق، یکی از شاخه های عمده یوگای باستانی که از ظرفیت احساسی سالک برای اتصال به حقیقت غایی با تصور خداوند به صورت والاترین فرد بهره می گیرد(اوتاما _ پوروشا).

بهاگاواد گیتا(Bhagavad Gita): طنین خداوند، قدیمی ترین کتاب مدون یوگا که در دفینه های ماهابهاراتا کشف شد و شامل تعلیمات کارما یوگا(طریقت حرکت تعالی دهنده)، سامکیا یوگا(طریقت بینش درست نسبت به قوانین هستی)، و بهاکتی یوگا(طریقت عبادت) می باشد. بیش از 3500 سال پیش انسان خداگونه ای بنام کریشنا، شاهزاده آرجونا را در میدان جنگ تحت این تعلیمات قرار داد.

بهاگاواتا پورانا(Bhagavata-Purana): بهاگاواتای سنتی، کتابی حجیم با قدمت ده قرن که به وسیله راهبان ویشنو، به ویژه در تجسم وی بصورت کریشنا تقدیس می شود. شریماد _ بهاگاواتا نیز نامیده می شود.

بیندو(Bindu): بذر، امتیاز، نیروی خلاقه نهفته در هرچیز هنگامی که تمام انرژی ها متمرکز هستند، نقطه ای که روی پیشانی گذاشته می شود و نشان دهنده چشم سوم است(تیلاکا نیز نامیده می شود)


C

CHAKRA: دایره - چرخ - مراکز سایکیک که درون کالبد پرانیک قرار گرفته اند - نقاط تماس نادیها با هم - چاکراهای اصلی عبارتند از: مولادهارا ، سوادهیستهانا ، مانی پورا ، آناهاتا ، ویشودهی ، آجنا و ساهاسرارا.

CHARVAK: یکی از مکاتب فلسفی هند که تنها پدیده های ملموس را معتبر می داند.

CHELA: مرید .

CHIDAKASHA: فضای هوشیاری که در ناحیه سر تجربه می شود.

CHIT: هوشیاری ابدی و ازلی.

CHITTA: هوشیاری فردی که شامل مراتب نیمه آگاه و ناخودآگاه ذهن می شود - حافظه ، تفکر ، تمرکز ، توجه ، تعمق.
سین مودرا(Cin-mudra): مهر هشیاری، حالتی معمول در دست(مودرا) در وضعیت مدیتیشن (دیانا) که در آن انتهای انگشت نشانه و شست با یکدیگر در تماسند و بقیه انگشتان به حالت مستقیم حفظ می شوند.

سیت(Cit): هشیاری، حقیقت غایی فراهشیار، رجوع کنید به آتمان، برهمن

سیتا(Citta): چیزی که هشیار است، هشیاری معمولی، ذهن، متضاد سیت
چاکرا(Cakra , Chakra): چرخ، چاکرا در لغت به معنی چرخ ارابه است اما در استعاره به مراکز روانی_انرژی زای جسم پنهان (سوکشاما- شاریرا) اطلاق می شود. در یوگای بودیستی پنج چاکرا در بدن شناخته شده است در حالی که در یوگای هندی بیش از هفت عدد از این مراکز ذکر می شود که شامل:

مولا-آدهاراچاکرا (مولادهاراچاکرا) در قاعده ستون فقرات،

سوادیشتانا چاکرا در ناحیه تناسلی،

مانیپورا چاکرا در ناف،

آناهاتا چاکرا در قلب،

ویشودا چاکرا یا ویشودی چاکرا در گلو،

آجنا چاکرا در میان سر

ساهاسرارا چاکرا در فرق سر

هستند.



D

DHARAKASHA: فضای در برگیرنده مولادهارا ، سوادهیستهانا و مانی پورا.

DARSHANA: دیدن - نگریستن - مکاتب فلسفی هند که به شش دسته تقسیم می شوند و عبارتند از: سانکهیا ، یوگا ، پوروا میمانسا ، ودانتا ، وایششیکا و نیایا.

DEVATA: رب النوع.

DHARANA: متمرکز کردن ذهن بر روی یک نقطه - تمرکز.

DHARMA: نقش طبیعی که هر شخص در زندگی ایفا می کند - قانون اخلاقی - وظیفه.

DHYANA: مدیتیشن - مراقبه.

DIKSHA: مشرف شدن به زندگی معنوی توسط گورو.
دارشانا(Darshana): مشاهده، مشاهده در مفهوم کلامی و استعاره ای آن، نوعی روش فلسفی مانند دارشانا یوگای پاتنجلی، رجوع شود به دریشتی

دوا(Deva): کسی(مذکر) که می درخشد، هرالهه مذکرمانند شیوا، ویشنو، یا کریشنا، در هر دو صورت حقیقت غایی و فرشته ای بلند مرتبه

دوی( Devi): کسی (مونث) که می درخشد، هر الهه مونث مانند پارواتی، لاکشمی، یا رادا در هر دو صورت حقیقت غایی(در قطب مونث خود) و فرشته ای بلند مرتبه

دهارانا(Dharana): نگه داشتن، تمرکز، ششمین پایه (آنگا) از یوگای هشتگانه پاتنجلی

دهارما(Dharma): حامل، اصطلاحی با معانی متعدد که غالبا به معنی قانون، مشروعیت، پرهیزگاری، نیکوکاری، تعادل به کار می رود.

دیانا(Dhyana): تصور، مدیتیشن، هفتمین پایه(آنگا) از یوگای هشتگانه پاتنجلی

دیکشا(Diksha): معرفی کردن، معرفی و آشناشدن با جنبه های پنهان یوگا یا استادان یوگا در سطحی ویژه، تمامی یوگای سنتی به همین روش فعالیت می کند.

دریشتی( Drishti): منظره، نما، چشم دوختن و نگاه دقیق در یوگا به محل هایی مانند نوک بینی یا نقطه میان دو ابرو، رجوع شود به دارشانا

دوهـکـا(Duhkha): رنج بردن، یکی از واقعیت های بنیادین زندگی که از جهالت (آویدیا) ذات حقیقی ما (به عبارت دیگر، خود یا آتمان) ناشی می شود.



E

EKADASI: یازدهمین روز از هریک از دو نیمه ماه قمری.

EKAGRATA: متمرکز کردن ذهن.

F

G

GANDHA: بو - رایحه.

GAYATRI MANTRA: یکی از مقدس ترین مانتراهای ودایی ” اوم بهو بهوا سوه تت سویتوه ورنیم بهرگو دوسیه دهیماهی دهیو یو نه پرچودیات “.

GHEE: کره تصفیه شده.

GHERAND SAMHITA: یکی از متون باستانی یوگایی که توسط یوگی گراند نوشته شده است.

GRANTHI: سه گره سایکیک که عبارتند از : براهما گرانتهی ، ویشنو گرانتهی و رودرا گرانتهی.

GUNA: صفات و کیفیات عالم محسوسات که به سه دسته ساتوا ، راجاس و تاماس تقسیم می شود.

GURU: استاد معنوی.

GURUKRIPA: فیض و برکت گورو.

GURU POORNIMA: روزی مقدس در تابستان برای ادای احترام به گوروها.

GYANA YOGA: راه تعمق و اندیشیدن درباره ماهیت حقیقی خویشتن.



H

HAMSA MANTRA: مانترای سوهام.

HARI: موجودی که اعمال شیطانی کسانی را که به او پناه می برند از بین می برد - یکی از نامهای لرد نارایانا یا کریشنا.

HATHA YOGA: یکی از سیستمهای یوگا که برای کنترل بر روی کالبد فیزیکی و پرانا مورد استفاده قرار می گیرد و شامل بخشهایی همچون آسانا ، پرانایاما ، مودرا ، بانداها و شات کارما می باشد.

HATHA YOGA PRADIPIKA: متن باستانی یوگایی که توسط یوگی سواتماراما نوشته شده است.

HIRANYAGARBHA: زاهدان طلایی - تخم طلایی - خرد کیهانی.

HRIDAYAKASHA: فضای قلب که بین مانی پورا و ویشودهی چاکرا تجربه می شود.



I

IDA NADI: یکی از کانالهای اصلی پرانا در بدن - بعد منفعل پرانا که بصورت انرژی ذهنی یا چیت شاکتی متجلی می شود.

INDRYA: اندامهای حسی که به دو دسته کارما ایندریا (ارگانهای عملکردی) و جناناایندریا (ارگانهای دریافتی) تقسیم می شوند.

ISHTA DEVATA: شکل مجسم چیزی که ما نسبت به آن احساس کشش کرده و آنرا وجود متعال می دانیم.

ISHWARA: حقیقت متعالی - اصل فناناپذیر فلسفه سانکهیا - هستی نامتجلی - کیفیت یا اصل لایتغیر.

ISHWARA PRANIDHANA: ایمان داشتن به حقیقت متعالی.

ایدا نادی(Ida-nadi): مجرای کمرنگ، جریان پرانا یا قوس صعودی در کناره چپ کانال مرکزی (سو شومنـا نـادی) که با دستگاه عصبی پاراسمپاتیک مربوط است و هنگامی که فعال شود بر روی ذهن اثر آرامش بخش خواهد داشت، مقایسه شود با پینگالا_نادی.

ایشوارا(Ishvara): حکمران، خداوند، به آفریدگار نیز اشاره دارد(رجوع کنید به براهـمـا)، در یوگا دارشانای پاتنجلی به خود متعالی نیز اشاره دارد(پوروشا)

ایشـوارا - پـرانیدانـا(Ishvara-pranidhana): تعلق به خداوند، تسلیم در برابر پروردگار، یکی از تمرین های پرهیز فردی(نیـامـا)در یوگای هشتگانه پاتنجلی، همچنین رجوع کنید به بهاکتی یوگا.


J

JAGRAT: نخستین بعد هوشیاری - بیداری.

JAPA: تکرار مانترا.

JIVA: هویت فردی.

JIVATMA: روح فردی.

JIVAN MUKTA: زنده آزاد - کسی که در زندگی فعلی خود به رهایی دست یافته باشد.

JNANA: دانش شهودی.

JNANENDRIYA: پنج اندام حسی که شامل گوشها ، پوست ، چشمها ، زبان و بینی می باشند.
جاینا(Jaina): گاه جاین نیز نامیده می شود: مربوط به جیناها (فاتحین)، استادان رها شده از جاینیسم: عضوی از جاینیسم، سنتی روحانی که به وسیله واردامانا ماهاویرا پایه ریزی شد، وی معاصر بودا بود.

جاپا(Japa): زمزمه کردن، ذکرو تکرار مانترا

جیواتمان(Jiva-atman , Jivatman): خود شخصی، هشیاری فردی، متضاد خود غایی (پاراما-آتمان)

جیوان موکتا(Jivan-mukta): آن که در عین زندگی رها شده است. استادی که درعین زندگی در غالب مادی خود به رهایی (موکشا) دست یافته است.

جیوان موکتی( Jivan-Mukti): رهایی زنده، حالت رهایی حین زندگی مادی، رجوع شود به ویدها-موکتی

جنانا(Jnana): دانش، معرفت، بر حسب زمینه به دانش دنیوی و معرفت غیر مادی اطلاق می شود. همچنین به پراجنا و آویدیا نیز رجوع کنید.

جنانا یوگا(Jnana-Yoga): یوگای معرفت، روشی برای رهایی بر اساس معرفت یا درک مستقیم خود متعالی (آتمان) با کاربرد مداوم بصیرت و افتراق واقعی از غیر واقعی و کناره گیری از آنچه که غیر واقعی (یا بی ارتباط با رهایی) محسوب می شود.



K

KAIVALYA: رهایی - موکشا.

KALPA: یک روز برهما.

KAMA: شهوت - آرزو - نیاز عاطفی.

KANDA: ریشه - منشاء تمام نادیها - مرکز تخم مرغی شکل اعصاب که درست زیر ناف قرار گرفته است.

KAPHA: بلغم - یکی از اخلاط سه گانه آیورودا.

KARANASHARIRA: کالبد علی - پوشش بدون واسطه روح.

KARMA: عمل - قانون عمل و عکس العمل که آینده فرد را شکل می دهد.

KARTA: انجام دهنده عمل.

KARMAPHALA: نتیجه عمل.

KARMA YOGA: یوگای عمل - انجام اعمال همراه با آگاهی - یوگای مدیتیشن متحرک.

KARMENDRIA: پنج عضو فیزیکی عملکرد (پاها ، دستها ، اندامهای صوتی ، مخرج و اندام تناسلی).

KIRTAN: خواندن نامهای خداوند بصورت آواز.

KOSHA: غلاف یا کالبد - کوشاها عبارتند از آنامایا کوشا (کالبد فیزیکی) - پرانامایا کوشا (کالبد پرانیک) - مانومایا کوشا (کالبد ذهنی) - ویگیانامایاکوشا (کالبد اشراقی) و آناندامایا کوشا (کالبد سعادت).

KRIYA YOGA: نام برخی از تمرینات یوگا بخصوص هاتایوگا و کندالینی یوگا.

KSHETRAM: نقطه تماس چاکراها که در جلوی بدن قرار گرفته اند.

KUMKUM: گرد مقدس قرمزرنگی که در آیینهای نیایش تانترا از آن استفاده می شود.

KUNDALINI: انرژی حیاتی که در نزدیکی انتهای ستون فقرات قرار گرفته است - انرژی معنوی - پتانسیل تکاملی.

KUNDALINI YOGA: شاخه ای از یوگا که به بیداری انرژی نهفته معنوی شخص می پردازد.

KUSHA: گیاه مقدسی که در مراسم مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.



L

LAYA: حل شدن - غرق شدن .

LAYA YOGA: یوگای انحلال هوشیارانه فردیت.

LINGAM: سمبل مشخصه لرد شیوا - بعد مذکر آفرینش - سمبل کالبد اختری.

LOBHA: حرص - طمع.

LOKA: هفت مرتبه هوشیاری که عبارتند از: بهو ، بهووار ، سوار ، ماها ، جانا ، تاپو ، ساتیا.



M

MAHABHARATA: بزرگترین منظومه حماسی هند باستان.

MAHA MANTRA: مانترای هاری راما ، هاری راما ، راما راما هاری هاری ، هاری کریشنا ، هاری کریشنا ، کریشنا کریشنا هاری هاری.

MAHAPRALAYA: قیامت کبری - تخریب نهایی تمامی هستی در پایان سیکل کیهانی.

MAHAT: ذهن برتر.

MAHAVAKYA: شطحیات چهارگانه اوپانیشادی که بیانگر حقایق متعالی ودانتایی یا وحدت بین روح فردی و روح کیهانی می باشند. ماهاواکیاها عبارتند از: پرجنام برهم (هوشیاری برهمن است) ، اهم برهماسمی (من برهمن هستم) ، تت توم اسی (تو همانی) ، ایم آتما برهم (خویشتن برهمن است).

MALA: رشته تسبیح شکل دانه ها که در تمرینات مدیتیشن از آن استفاده می شود.

MANAS: ذهن.

MANDALA: ناحیه - اشکال تانتریک مورد استفاده برای مدیتیشن.

MANIPURA CHAKRA: مرکز روانی پشت ناف که با انرژی و نیروی حیاتی در ارتباط است - شهر جواهر.

MANOMAYA KOSHA: غلاف یا کالبد ذهنی.

MANTRA: صوت یا ارتعاشات انرژی که ذهن را از محدودیتهایش آزاد می کنند.

MANTRA SIDDHI: تکامل در تمرین مانترا جاپا.

MAYA: توهم - دانش جزئی - باور نادرست درباره هویت خویش.

MITAHARA: تغذیه متعادل.

MOKSHA: آزادی - رهایی.

MOOLADHARA CHAKRA: چاکرای ریشه واقع شده در ناحیه عجان.

MOHA: شیفتگی یا وابستگی نابخردانه.

MOUNA: سکوت.

MUDRA: نگره روانی که بوسیله حرکات فیزیکی بیان می شود - حرکت یا وضعیتی که بر جریان انرژی در بدن تاثیر می گذارد.

MUKTI: رهایی - آزادی.

MURTI: بت.



N

NADA: صوت درونی.

NADA YOGA: یوگای اصوات درونی.

NADI: کانال یا جریان پرانیک.

NAMASMARANA: بیاد داشتن نامهای خداوند از طریق تکرار آنها.

NIDRA: خواب.

NISHKAMA KARMA: انجام عمل بدون انتظار نتیجه.

NIYAMA: انضباط درونی - دومین پله آشتانگا یوگا که شامل بخشهای شاوچا ، سانتوشا ، تاپاس ، سوادهیایا و ایشوارا پرانیدهانا می باشد.



O

OM: پراناوا یا کلمه مقدس نشان دهنده برهمن.

OJAS: انرژی معنوی - نیروی حیاتی - نیروی معنوی که از طریق تجرد و تمرینات یوگا بوجود می آید - متعالی ترین شکل انرژی در بدن که درون مایع جنسی نهفته می باشد.

اوجاس(Ojas): انرژی حیاتـی، انرژی نهفته ای که از راه تمرین، به ویژه پرورش فضایل ربانی(براهمـاچـاریا) ایجاد می شود.

اوم(Om): مانترای اصلی مظهر حقیقت غایی که درابتدای بسیاری از اذکار مانتریک ذکر می شود.


P

PANCHA KLESHA: بلایای پنج گانه نادانی ، منیت ، میل و کشش ، بیزاری و ترس از مرگ.

PANCHAKSHARA MANTRA: مانترای ” اوم نمه شیوای“ .

PARAMAHAMSA: چهارمین مرتبه سانیاسا.

PINGALA NADI: یکی از کانالهای اصلی پرانا در بدن که پراناشاکتی را انتقال می دهد.

PITTA: صفرا - یکی از اخلاط سه گانه آیورودا.

POORAKA: دم.

PRAKRITI: ماده.

PRANA: انرژی حیاتی که تمامی ابعاد ماده را در برگرفته است.

PRANAMAYA KOSHA: غلاف یا کالبد انرژی.

PRANA VIDYA: دانش کنترل پرانا.

PRANAVA: مانترای اوم - ارتعاش صوتی اولیه .

PRANAYAMA: تنظیم و گسترش ظرفیت حیاتی انرژی - چهارمین مرتبه آشتانگا یوگا.

PRASAD: غذایی که در هنگام نیایش به خداوند تقدیم شده و سپس توسط عابدین بعنوان تبرک خورده می شود - تبرک.

PRATYAHARA: پس کشیدن ذهن از حواس.

PRITHVI TATTWA: عنصر خاک.

PUJA: پرستش - نیایش.

PURANA: افسانه های مقدس باستانی هندیان.

PURUSHA: هوشیاری.

PURUSHARTHA: چهار چیزی که شخص باید به انجام برساند تا به هدف حیات شخصی دست پیدا کند که عبارتند از: آرتها (ثروت) ، کاما (عشق) ، دهارما (وظیفه) ، موکشا (آزادی).

پاتنجلی(Patanjali): مولف یوگا سوترا که حدود سه قرن پیش از میلاد مسیح می زیسته است.

پاراما آتمان(Parama-atman، paramatman): خود برتر، خود متعالی که بر خلاف خود شخصی(جیوا آتمان)که به تعداد بیشمار به شکل موجودات زنده وجود دارد، یگانه است.

پاراماهامسا(Parama-hamsa, paramahansa): قوی برتر، عنوانی افتخاری که به استادان بزرگ، همچون راماکریشنا و یوگاناندا اطلاق می شود .

پراجنا(Prajna): درایت، متضاد جهالت روحی (آجنانا، آویدیا)، یکی از دوروش رهایی در یوگای بودیستی، روش دیگر، روش مهارتی (اوپایا) یا همان شفقت (کارونا) است.

پراکریتی(Prakriti): طبیعت، که چند سطحی است و براساس یوگادارشانای پاتنجلی، شامل بعدی بی پایان (به نام پرادانا یا ''بنیاد'')، سطوح هستی نهان (موسوم به سوکشما پاروان)، وبخشی مادی یا زمخت (موسوم به ستولاپاروان) است. تمامی طبیعت، فاقد هشیاری (اسیت) فرض می شود و به همین دلیل در تقابل با خود عروج کننده یا روح (پوروشا) در نظر گرفته می شود.

پراکریتی لایا(Prakriti-laya): استغراق در طبیعت، حالتی برتر از وجود که به رهایی واقعی(کایوالیا) دسترسی نمی یابد، فردی که در این حالت قرار دارد.

پرانا(Prana): حیات، نفس، زندگی به مفهوم عام، نیروی زندگی که جسم را حفظ می کند، تنفس به عنوان نمود خارجی نیروهای نهانی زندگی

پرانایاما(Pranayama): متشکل از پرانا به معنی تنفس یا حیات و آیاما به معنی توسعه، کنترل تنفس، چهارمین بخش (آنگا) از مراحل هشت گانه پاتنجلی، شامل دم (پوراکا)، حبس نفس ( کومباکا)، و بازدم (رساکا) آگاهانه. در مراحل پیشرفته، حبس نفس خود به خود به مدت طولانی تری انجام می شود.

پراسادا(Prasada): بخشش، شفافیت، بخشش الهی، شفافیت ذهنی

پراتیاهارا(Pratyahara): بازپس گرفتن، بازداری حسی، پنجمین پایه (آنگا) از مسیرهای هشتگانه پاتنجلی

پوجا(Puja): عبادت، که در بسیاری از اشکال یوگا، به ویژه تانترا و بهاکتی یوگا یکی از جنبه های مهم به شمار می آید.

پوراکا(Puraka): پر کردن، یکی از جنبه های کنترل تنفس (پرانایاما)

پورانا(Purana): باستانی، نوعی دایره المعارف عامه که حاوی مطالبی در زمینه شجره نامه سلطنتی، کیهان شناسی، فلسفه و آداب مذهبی است، هجده نمونه عمده و چندین نمونه کوچکتر از چنین دایره المعارف هایی در دسترس است.

پوروشا(Purusha): مذکر، روح یا خود عروج کننده (آتمان)، نقشی که به وفور در سامکیا و دارشانا یوگای پاتنجلی مورد اشاره قرار گزفته است.

پینگالا نادی(Pingala-nadi): مجرای سرخ فام، جریان پرانا یا قوس صعودی سمت راست مجرای مرکزی (سوشومنا-نادی) که با دستگاه عصبی سمپاتیک مرتبط است و هنگامی که فعال شود از اثری انرژی زا بر ذهن برخوردار است. رجوع کنید به ایدا- نادی

Q

R

RAGA: میل و کشش.

RAJA YOGA: یکی از شاخه های یوگا که در آن آگاهی و تواناییهای روانی از طریق مدیتیشن بیدار می شوند.

RAMAYANA: کهن ترین منظومه حماسی هند.

RISHI: بیننده - کسی که بر روی خویشتن تعمق و مدیتیشن می کند.

ROOPA: شکل - تصویر - ظاهر.

RUDRAKSHA: چشم لرد شیوا - نوعی میوه که توسط برخی فرق مذهبی (شیوایی) بعنوان دانه تسبیح مورد استفاده قرار گرفته یا دور گردن ، دستها یا بازوها آویخته می شود.
رادا(Radha): همسر کریشنا (انسان خداگونه)، نامی برای مادر الهی راجا یوگا(Raja-Yoga): یوگای سلطنتی، شکل قرون وسطایی یوگا دارشانای هشتگانه پاتنجلی که بنام یوگای کلاسیک نیز شناخته می شود. راما(Rama): یکی از تجسم های ویشنو پیش از کریشنا، قهرمان اصلی رامایانا

رامایانا(Ramayana): زندگی راما، یکی از دو حماسه بزرگ ملی که داستان زندگی راما را بیان می کند. رجوع شود به مهابهاراتا رساکا،

رچاکا(Recaka): بیرون دادن، بازدم، یکی از جنبه های کنترل تنفس (پرانایاما)

ریگ ودا(Rig-Veda): رجوع کنید به ودا ریشی( Rishi): غیبگو، پیغمبر، دسته ای از حکمای ودایی، عنوانی افتخاری برای استادان خاص و بزرگ مانند رامانای حکیم درجنوب هند که به نام ماهاریشی (مشتق از ماها به معنی بزرگ و ریشی) معروف است. رجوع کنید به مونی



S

SADHAKA: پرتوجوی معنوی.

SADHANA: تمرین معنوی.

SADHU: سانیاس - مرد درستکار.

SADGURU: گوروی راستین.

SAHASRARA: جایگاه شیوا یا فراهوشیاری - لوتوس هزار گلبرگ - بالاترین چاکرا که بصورت مرز بین عوالم ربانی و معنوی مجسم می گردد و در بالای سر واقع شده است.

SAMADHI: اوج مراقبه - وضعیت اتحاد بین سوژه مراقبه و هوشیاری کیهانی - هشتمین مرتبه آشتانگا یوگا.

SAMANA: یکی از پنج پرانا که بین ناف و دیافراگم واقع شده است.

SAMASKARA: خاطرات موجود در ناخودآگاه - نقوشی که با شخصیت فعلی ما همگون نیستند.

SAMYAMA: کنترل هماهنگ - اوج پراتیاهارا ، دهارانا و دهیانا.

SANDHYA: آیین نیایشی که در هنگام طلوع ، ظهر و عصر انجام می گیرد.

SANKALPA: عهد - فکر - آرزو - تصور.

SANNYASA: ترک قید و بندهای اجتماعی - آخرین مرحله زندگی یک هندو یا مرتبه مراقبه معنوی.

SANTOSHA: قناعت.

SATCHITANANDA: سه صفت مقدس حقیقت ، هوشیاری و فیض.

SATSANG: گرفتن راهنمایی ، توضیح و دستورات معنوی از گورو.

SATYA: راستی - حقیقت.

SHABDA: صوت - کلمه.

SHAKTI: نیرو - انرژی - جنبه مونث آفرینش - نیرویی که از درون آن تمامی عالم محسوسات متجلی می گردد.

SHASTRA: کتب مقدس.

SHATKARMA: شش تکنیک پاکسازی هاتا یوگا که عبارتند از نتی (پاکسازی بینی) ، دهاوتی (پاکسازی دستگاه گوارش) ، ناولی (ماساژ شکم) ، باستی (پاکسازی روده بزرگ) ، کاپال بهاتی (پاکسازی و حیات بخشی ناحیه جلوی مغز) ، تراتاکا (خیره کردن چشمها بدون پلک زدن).

SHAUCHA: پاکسازی بدن.

SHISHYA: مرید - پرتوجوی معنوی.

SHIVA: هوشیاری خالص - یکی از خدایان هندوها - نابودکننده هستی.

SHIVA LINGAM: سنگ بیضی شکلی که سمبل شیوا ، هوشیاری یا کالبد اختری می باشد.

SHOONYA - SHOONYATA: نیستی - خلاء.

SHUDDHI: پاکسازی کردن.

SIDDHA: موجود کامل - یوگی کامل.

SIDDHI: تواناییهای خارق العاده و ماوراء طبیعی.

SOMA: آمریت - گیاهی که بوسیله ریشیهای باستان برای بیداری معنوی و فناناپذیری مورد استفاده قرار می گرفت.

STHULA SHARIRA: کالبد فیزیکی.

SUMERU: آخوندک تسبیح.

SUSHUMNA NADI: نادی مرکزی ستون فقرات که کندالینی یا نیروی معنوی را از مولادهارا به ساهاسرارا هدایت می کند.

SUSHUPTI: سومین بعد هوشیاری - وضعیت رویا.

SUTRA: رشته افکاری که متون معنوی باستانی را تشریح می کند.

SWADHISTHANA CHAKRA: دومین چاکرا که با شبکه ساکرال در ارتباط می باشد.

SWADHYAYA: مطالعه.

SWAMI: در لغت به معنی کسی که بر روی ذهن خویش تسلط دارد - پرتوجوی سانیاسی که توسط گورو به آیین سانیاسا مشرف شده باشد.

SWAPNA: دومین بعد هوشیاری - وضعیت رویا.

SWARA YOGA: دانش سیکلهای تنفسی.
سمادهی(Samadhi): حالتی از خلسه و اتحاد که در آن مراقبه کننده با موضوع مراقبه یکی می شود، هشتمین و نهایی ترین پایه(آنگا) از یوگای هشت گانه پاتنجلی، چندین نوع سمادهی وجود دارد که چشمگیرترین تمایز بین خلسه سام پراجناتا (آگاه) و آسام پراجناتا (فراآگاه) وجود دارد، عوامل کارمایی جای گرفته در عمق تفکر فرد، تنها در خلسه فراآگاه حل می شوند. ورای این دو نوع خلسه، روشن بینی قرار دارد که گاهی ساهاجنا-سمادهی یا خلسه طبیعی یا خودبخود نیز نامیده می شود که در این حالت، فراآگاهی فرد در خلال بیداری، رویا و خواب، بطور کامل تداوم دارد.

سماتوا، سماتا(Samatva , Samata): تراز بودن، هموار بودن، حالت ذهنی هماهنگی، تعادل

سامکیا(Samkhya): عدد، یکی از سنن اصلی هندوییسم، که با دسته بندی اصول (تاتوا) هستی وتشخیص درست آنها برای افتراق روح (پوروشا) از جنبه های گوناگون طبیعت (پراکریتی) سرو کار دارد؛ این سیستم نافذ و تثبیت شده، از رسوم دوران سامکیا-یوگای باستان (پیش از بودیسم) نشات گرفت و به نام سامکیا-کاریکای ایشوارا کریشنا (350 پیش از میلاد مسیح) شناخته می شد.

سامنیاسا(Samnyasa): رها کردن، قطع تعلقات که چهارمین و آخرین مرحله زندگی است. (رجوع کنید به آشراما) این حالت از دو مرحله تشکیل می شود. مرحله اول شامل قطع تعلق درونی به موجودات فانی و مرحله دوم قطع تعلق بیرونی به آنها است. رجوع کنید به وایراگا

سامنیاسین(Samnyasin): کسی که رها کرده است، زاهد

سامپاجناتا سمادهی(Sampajnata-Samadhi): رجوع کنید به سمادهی

سامسارا(Samsara): محل تلاقی دو رود، کنایه ازجهان فانی و متغیر، متضاد حقیقت غایی (برهمن یا نیروانا)

سادهانا(Sadhana): به انجام رساندن، انضباطی روحی که به سیدهی(کمال، فضیلت) منجر می شود. این اصطلاح به ویژه در تانترا به کار می رود.

ساهاجا(Sahaja): با هم متولد شدن، همزادی، اصطلاحی از قرون وسطی که بر اساس آن عالم ماده و عالم غیر مادی از یکدیگر جدا نیستند بلکه یا بطور همزمان وجود دارند و یا جهان مادی توهم یا بازتابی از جهان غیرمادی است که غالبا به شکل خودبخود یا خود انگیز ایجاد می شود، حالت ساهاجا در واقع شرایط طبیعی، یا به عبارتی واقع بینی و روشن بینی، است.

اسپاندا(Spanda): ارتعاش، یکی از مفاهیم کلیدی شایویسم کشمیر که بر اساس آن جوهرحقیقت غایی پویا است، به عبارت دیگر این حقیقت بطور ذاتی بیشتر بجای ثبات(که در ودانتای ادوایتا تصور می شود) به خلاقیت روی دارد

T

TANMATRA: ماهیت ، کیفیت یا جوهره پنج عنصر اتر ، آتش ، هوا ، آب و خاک.

TANTRA: دانش باستانی و جهانی که هدف اصلی آن فرازش طبیعت انسانی از مرتبه تکامل فعلی و تجربه مراتب متعالی دانش ، تجربه و آگاهی می باشد.

TAPAS: ریاضت - گرما - فرایند سوزاندن پلیدیها.

TEJAS: درخشندگی - شعله یا نور طلایی - بیننده ای که ناظر بر مرتبه سواپنا می باشد.

TIRTHA: آبهای مقدس - مکان مقدسی که معمولا دارای جایی برای غسل و شستشو می باشد.

TULSI: یکی از گیاهان مقدس هندی که توسط پیروان لرد ویشنو مورد استفاده قرار می گیرد.

TURIYA: چهارمین بعد هوشیاری - فراهوشیاری - آگاهی همزمان از هر سه بعد هوشیاری.

TYAGA: انقطاع تدریجی ذهن از عالم مادی.

تانترا(Tantra): نساجی، یکی از مشاغل سانسکریت شامل آموزش های تانتریک. سنت تانتریسم که بر جنبه شاکتی زندگی روحانی تمرکز دارد و در اوایل دوران پس از میلاد مسیح ایجاد شد و حدود هزار سال پس از میلاد به شکل کلاسیک خود درآمد. تانتریسم از جناح راست (داکشینا) یا محافظه کار و جناح چپ (واما) یا شاخه غیر قراردادی یا خلاف عرف تشکیل می شود که جناح اخیر در کنار سایر عوامل، از آداب و تشریفات جنسی نیز بهره می گیرد.

تاپاس(Tapas): برافروختگی، گرما، سختی و ریاضت که یکی از اجزای تمامی رویکردهای یوگا برای معراج نفس است.

تاتوا(Tattva): وجود یا واقعیت، بخشی ویژه از هستی مانند آهامکارا، بودّی، ماناس، حقیقت غایی (همچنین رجوع شود به آتمان، برهمن)

توریا(Turia): چهارم، کاتورتا نیز نامیده می شود، واقعیت معراج کننده که از سه مرحله قراردادی هشیاری یعنی بیداری، خواب، و رویا فراتر می رود.


U

UDANA: یکی از پنج پرانا که در ناحیه بالای حلق فعالیت می کند.

UPANISHAD: متون ودانتایی که شامل تجارب و تعلیمات قدیسین درباره حقیقت متعالی می باشد.

UPA PRANA: پنج پرانای فرعی که مسئول عملکردهای عطسه کردن ، خمیازه کشیدن ، خاریدن ، آروغ زدن و پلک زدن می باشند.

URDHWARETA: یوگیی که انرژی جنسی خود را تبدیل به انرژی معنوی نموده است.
اوپانیشاد(Upanishad): نزدیک نشستن، یکی از کتب مقدس که بخش نهایی ادبیات آشکار شده هندوییسم(به عبارتی نقش ودانتا در آموزش اینگونه اعمال مقدس) را نمایش می دهد، مقایسه شود با آرانیاکا، برهمنا، ودا.
اوپایا(Upaya): روشها، در یوگای بودیستی به معنی تمرین مهربانی(کارونا)، مقایسه شود با پراجنا


V

VAIRAGYA: عدم وابستگی.

VAJRA: رعد و برق - الماس .

VAJRA NADI: نادی که اجاس درون آن جریان پیدا می کند.

VARNA ASHRAM: قانون کاست (نظام طبقاتی) هندوها.

VASANA: آرزوهایی که نیروی محرکه پشت پرده تمامی افکار و اعمال زندگی می باشند.

VATA: باد - یکی از اخلاط سه گانه آیورودا.

VAYU TATTWA: عنصر هوا.

VEDA: کهن ترین متون مقدس آریاییها که بیش از پنج هزار سال پیش به رشته تحریر درآمده اند.

VICHARA: تعمق.

VIDYA: دانش.

VIGYANAMAYA KOSHA: غلاف یا کالبد ذهن متعالی.

VIJNANA: تواناییهای شهودی ذهن - درک متعالی.

VIKALPA: باور بی اساس - خیال - تصور .

VISHUDDHI CHAKRA: مرکز روانی واقع در ناحیه گلو - مرکز پاکسازی.

VIVEKA: درک یا دانش راستین.

VRITTI: حرکت دایره وار هوشیاری.

VYANA: یکی از پنج پرانا که در تمامی بدن پراکنده است.


W
X
Y

YAJNA: قربانی کردن.

YAMA: کنترل خویشتن - اولین پله آشتانگایوگا که شامل آهیمسا ، ساتیا ، آستیا ، آپاریگراها و براهماچاریا می باشد.

YANTRA: شکل صوری مانترا که برای تمرکز و مراقبه مورد استفاده قرار می گیرد.

YOGA: اتحاد - روشها و تمریناتی که هوشیاری فردی انسان را با هوشیاری کیهانی متحد می سازد.

YOGA NIDRA: تکنیک خواب سایکیک یوگایی که باعث ایجاد آرامش عمیق می شود.

YOGA SUTRA: متن باستانی که توسط پاتانجالی درباره یوگا نوشته شده است.

YOGADANDA: عصای چوبی به طول تقریبا 2 فوت با انتهای U شکل که برای تنظیم تنفس مورد استفاده قرار می گیرد.

YOGI: کسی که یوگا تمرین می کند.

YOGINI: یوگی مونث.

YONI: منبع - زاهدان.

YUGA: یکی از تقسیمات زمان - یوگاهای چهارگانه عبارتند از: کریتا ، تریتا ، دواپارا و کالی.

یوگا و کاهش وزن

آیا یوگا به کاهش وزن کمک مى کند؟
یوگاى سنتى به طور اولیه ورزشى براى کاهش وزن نیست.
یوگا شامل اجراى وضعیت هاى معین بدنى است که در حین آن توجه خاص به تنفس به عمل مى آید بازدم در حین حرکات معین و دم در حرکات دیگر. یوگا به بهبود انعطاف پذیرى و تقویت بنیه و کاهش استرس کمک مى کند.
 یوگا برخلاف ورزش هاى اروبیک (هوازى) میزان سوختن کالرى ها را خیلى افزایش نمى دهد، گرچه بعضى ها ممکن است شکل تغییر یافته اى از یوگا به نام «یوگاى قدرتى» را پیشنهاد  کنند، که هوازى است.
یک ساعت انجام یوگاى سنتى معمولاً باعث سوختن کمتر از ۲۰۰ کالرى مى شود. همچنین یوگا نه مانند تمرین هاى استقامتى باعث افزایش توده عضلانى بدون چربى مى شود و نه مانند آن به سوختن کالرى هاى بیشتر کمک مى کند.
بعضى از وضعیت هاى یوگا مى تواند واقعاً مضر باشد. این وضعیت ها مى توانند فشار مفرطى بر ستون فقرات کمرى وارد کنند. این امر به خصوص اگر به عارضه اى مانند پوکى استخوان دچار باشید مى تواند مایه نگرانى باشد.
 این وضعیت هاى بدنى خاص در یوگا ممکن است باعث افزایش خطر شکستگى هاى فشارى مهره ها و صدمات قسمت تحتانى ستون فقرات شود. موثرترین راه براى کاهش وزن ترکیب یک رژیم غذایى معقول است.


یوگا براى کودکان و نوجوانان

مروزه کودکان و نوجوانان نیز همچون والدین، مربیان و سایر افراد جامعه تحت فشارها و تنش هاى گوناگونى در طول روز قرار مى گیرند. استرس هاى ناشى از انجام وظایف درسى _ مدرسه اى، رقابت با دوستان و هم سالان شان، فعالیت هاى جانبى بعد از مدرسه، آشفتگى هاى فکرى _ هیجانى، اختلافات خانوادگى و تغییرات جسمى _ روانى، آنان را دچار اضطراب، تشویش و نگرانى هاى زیادى مى کند. آنها نیز نیاز به آموزش هاى خویشتن دارى، کنترل نفس، آرام سازى عضلانى و خود آگاهى درونى دارند. از این رو توصیه مى شود که آنها نیز سعى کنند با انجام تمرینات هماهنگ سازى نیروى ذهن و جسم خود درصدد ایجاد تعادل بین قواى درونى شان برآیند و توانایى روبه رو شدن با شرایط سخت زندگى را در خود بالا ببرند. یکى از این تمرینات، آموزش هاى یوگا است که موجب تقویت توان ذهنى _ جسمانى، هماهنگى، سازگارى، انعطاف پذیرى، تمرکز و مقابله با استرس هاى روزانه مى شود.

یوگا به مفهوم ارتباط و تعادل بین ذهن و جسم است و براین اصل استوار است که، اگر بتوان ذهن را تغییر داد، مى توان هر گونه مانعى را که مانع از حرکت انسان مى شود، از میان برداشت. از طریق تمرینات یوگا و وضعیت فیزیکى بدن مى توان هر گونه عدم تعادل و ناهماهنگى بین اعضاى بدن و سیستم درونى را بر طرف نمود.

 این ناهماهنگى ها مى تواند جنبه هاى متفاوتى داشته باشد، از جمله؛
• ناهماهنگى هاى جسمانى؛ مثل خمیدگى هاى اسکلت، گرفتگى هاى عضلانى، کشش ماهیچه ها و تقویت رباط ها. کودکى که تمرینات یوگا را به طور منظم انجام مى دهد، بدنى سالم، نرم، ورزیده و قوى دارد.

• اختلالات هیجانى؛ مثل انواع اضطراب ها، ترس ها، پرخاشگرى ها و افسردگى هاى مزمن.

• اختلالات رفتارى؛ مثل اختلال کمبود توجه و تمرکز، بیش فعالى هاى دوران کودکى. انجام منظم تمرینات یوگا براى کودکان و نوجوانان موجب آرامش، توجه و دقت بیشتر آنان در طول روز مى شود.

• مشکلات ذهنى _ روانى؛ مثل کاهش قدرت ذهن، حافظه، استدلال.

تمرینات یوگا ماهیچه ها را فشرده و سخت نمى کند، بلکه موجب استحکام و تعادل آنها مى شود و سلامتى جسم و روان به دنبال دارد. یوگا مى تواند در درمان کودکانى که دچار اختلالات تنفسى (مثل آسم و تنگى نفس)، اختلالات گوارشى، ناتوانایى هاى یادگیرى، اختلالات مربوط به خواب (مثل بى خوابى ها، بدخوابى ها، کابوس دیدن) هستند، نقش موثرى ایفا کند. یوگاى کودکان، آنان را به شادى و سرور بر مى انگیزد و این امکان را به آنها مى دهد که در تمام سطوح جسمى، ذهنى و روانى شان تعادل برقرار کنند. براى کودکانى که شروع به یافتن آرامش درون خود مى کنند، ابتدا قدرى مشکل است تا موفق شوند با چشمانى بسته، تنها به یک موضوع فکر کنند. ولى به تدریج یوگا به آنها کمک مى کند تا نسبت به محرکات محیطى، رفتارهاى هیجانى _ احساسى و عکس العمل هاى خود، آگاهى بیشترى یابند و با اطمینان کامل ترى گام بردارند.

تمرینات یوگا براى کودکان باید متناسب با سن و قواى جسمى ذهنى آنان باشد. این تمرینات براى کودکان خردسال، بر اساس بازى هاى خلاقه، پیش زمینه هاى موسیقى، اجراى تئاتر و نمایشنامه برنامه ریزى شده اند.

در حقیقت یوگا براى آنها باید مثل بازى و سرگرمى دنبال شود. همچنان که یوگا به بزرگسالان کمک مى کند تا نیروى فکر و ذهن شان را بشناسند، به کودکان نیز کمک مى کند تا انرژى و قدرت درونى شان را بشناسند. تعالیمى که براى کودکان و نوجوانان در نظر گرفته مى شوند، آنها را تشویق به خوب صحبت کردن و پیش بینى رفتارهاى شان مى کنند. تقویت مثبت و نه خرده گیرى و انتقاد از نکات مهم تمرینات یوگا است. یوگا تمرینى براى سلامت و بهداشت فرد است.

کودکان از این طریق یاد مى گیرند که چگونه با احساسات، هیجانات و تمایلات درونى شان روبه رو شوند و چشم انداز ایده آلى از توانایى هاى فکرى _ جسمى خود در ذهن شان رسم کنند. اجراى منظم تمرینات یوگا موجب هدایت انرژى هاى هیجانى در جهت رسیدن به خود آگاهى مى شود. کودکان ۱۰ _ ۶ سال از تمریناتى که براى پرورش قوا، هماهنگى، تمرکز و مقابله با استرس هاى روزانه انجام مى دهند، لذت مى برند ، و نوجوانان نیز از این که مى توانند قابلیت انعطاف پذیرى و سازگارى ذهن و جسم خود را بالا ببرند، از ورزش هاى یوگا استقبال مى کنند. براى مثال، کودکان پرخاشگر و عصبى مى توانند از طریق انجام تمرینات یوگا به کنترل رفتارهاى تند خود بپردازند و سعى کنند با تمرکز بر عکس العمل هاى هیجانى و خشونت آمیز خود، آنها را تغییر دهند و به آرامش دست یابند. بر خلاف ورزش هاى رزمى و خشن که بر اصل رقابت و از میان بردن حریف استوارند، یوگا تنها بر اصل تقویت توان فردى، حفظ آرامش، کسب اعتماد به نفس و خویشتن دارى تاکید دارد.


•آموزش یوگا براى کودکان خردسال (۷ _ ۱ سال)
از آن جایى که مهم ترین وسیله تعامل کودک با اطرافیانش بازى هاى گوناگونى است که انجام مى دهد و از طریق همین بازى هاست که با جهان پیرامونش ارتباط برقرار مى کند، پس مى تواند بهترین شیوه براى آموزش تمرینات یوگا هم باشد. لازم به ذکر است، بسیارى از بازى هایى که دقت و توجه کودک را پرورش مى دهند، از بسیارى از آموزش ها و تعالیم رسمى اى که در این زمینه به کار گرفته مى شوند، مفیدتر و کارآمدتر هستند. یکى از ویژگى هاى بازى هاى کودکانه تکرار و بازآفرینى آن است و همین امر (یعنى تکرار) موجب تقویت مهارت آموخته شده مى شود. از این رو والدین و مربیان مى توانند تمرین هاى یوگا را در قالب بازى هاى ساده به کودکان بیاموزند و آنها را به تکرار این تمرینات تشویق کنند.

 نکته اى که براى آموزش یوگا به کودکان خردسال باید مدنظر داشت آن است که، در وراى هر بازى، اصول یادگیرى رشد ذهن، جسم و شخصیت کودک نهفته است که از طریق انجام منظم آنها حاصل مى آید. تمرینات یوگا براى کودکان زیر ۳ سال با کمک و همراهى والدین و یا مربیان آنها انجام مى شود. حرکت دادن پاهاى کودک (به صورت دوچرخه) ، باز و بسته کردن بازوهاى کودک به طرفین، چشمک زدن، لبخند زدن و خواندن ترانه هاى شاد کودکانه از جمله تمرینات مناسب براى کودکان زیر یک سال است.

 براى کودکان بالاى یک سال، والدین و یا مربیان علاوه بر آموزش هاى فوق، مى توانند با غلت دادن کودک به طرفین، گرفتن مچ دست هاى کودک و بلند کردن او، موجب قوى شدن ماهیچه هاى گردن کودک شوند. مدت انجام این تمرینات مى تواند بین ۱۵ _ ۵ دقیقه باشد. توجه داشته باشید، تمرینات یوگا، باید به صورتى انجام شوند که فشارى بر کودک وارد نیاید و او از انجام آنها لذت ببرد. انجام بازى هاى گروهى توام با ترانه هاى ساده، تمرینات تنفسى عمیق، حرکات پروانه اى شکل و انجام حرکات کششى مى توانند از جمله تمرینات یوگایى ویژه کودکان بالاى دو سال باشند. کودک زمانى مى تواند درست عمل کند که قادر باشد درست احساس و فکر کند.
 تعالیم یوگا به کودک کمک مى کند تا تعادل و هماهنگى بین جسم و ذهن خود برقرار سازد و بتواند با سازش و شناخت خود به خویشتن دارى و کنترل نفس دست یابد. مدت زمان تمرین هاى بدنى ویژه کودکان خردسال، ۱۰ _ ۵ دقیقه، سپس یک دقیقه استراحت و سرودخوانى (و یا گوش دادن به ترانه) و آن گاه ۵ دقیقه بازى هاى ساده است (توجه به تفاوت هاى فردى کودکان در تمام مراحل آموزش لازم و ضرورى است).


•آموزش یوگا براى کودکان (۱۲ - ۷ )سال
تمرینات یوگا براى این گروه از کودکان بر پایه شیوه هاى پرورش قدرت تصور و خیال پایه ریزى شده اند.
 همچنین مربى یوگا مى تواند اطلاعات کمى (در حد فهم و درک آنها) درباره تمرینات یوگا و تاثیر آن بر کاهش اضطراب ها، نگرانى ها و آشفتگى هاى روزانه به آنان بدهد. این تمرینات بستگى به میزان خلاقیت، آمادگى جسمانى و قدرت ابتکار بچه ها دارد.
گروهى از کودکان در این مرحله سنى قادرند حرکات یوگا را به خوبى و نرمى یک بزرگسال انجام دهند و از آن لذت ببرند. به همین منظور مى توان به نقش تمرینات بدنى براى تقویت عضلات، آرامش فکرى و تمرکز بیشتر تاکید نمود. این کودکان مى توانند تا چند دقیقه آرام بنشینند و با تمرکز بر موضوعى خاص، استرس ها و تنش هاى فکرى شان را (که براى اغلب آنان، مشکلات درسى آموزشى، ارتباط با هم کلاسى ها، فعالیت هاى جانبى و اختلافات خانوادگى است) کاهش دهند. مدت انجام تمرینات یوگا، ۴۰ _ ۳۰ دقیقه، ۳ _ ۲ دقیقه استراحت و آرامش عضلانى، ۵ _۳ دقیقه تنفس عمیق همراه با بازدم هاى منظم و ۱۰ دقیقه براى بازى است.
 با افزایش میزان فهم و درک بچه ها از تمرینات یوگا، مى توان آنها را تشویق نمود تا به جاى بازى، به صحبت پیرامون روش کار و تاثیر یوگا بر زندگى روزانه شان بپردازند.


•آموزش یوگا براى نوجوانان (۱۷ _ ۱۳ سال)
تمرینات ویژه نوجوانان نیز، ادامه تمرینات کودکان است، با این تفاوت که این گروه به شرح و توضیحات بیشترى نیاز دارند. درباره ارزش تمرینات یوگا و نقش آنها بر کاهش اضطراب ها و آرام سازى عضلات و بهبود وضعیت تنفس آنان باید تاکید شود.
 مربى یوگا باید سعى کند توجه نوجوانان را به ساختارهاى بدنى آنان، کارکرد اندام هاى داخلى، افزایش نیروى جسمانى ذهنى متمرکز کند. ده سال پیش مى پرسیدند، آیا تمرینات یوگا، براى کودکان و نوجوانان مى تواند کارآیى داشته باشد؟ امروزه مى بینیم که تعالیم یوگا، به دلیل تاثیراتى که بر جسم و روان کودکان و نوجوانان گذاشته است، در اکثر نقاط جهان گسترش یافته اند و کارآیى خود را در زمینه هاى مختلف نشان داده اند.
 توانایى هاى کودکان، بسیار بیشتر از آن چیزى است که ما تصور مى کنیم، آنها به موضوعاتى فراتر از موضوعات ما بزرگسالان فکر مى کنند و اگر در محیطى مساعد و پربار قرار گیرند، مى توانند خلاقیت هاى ذهنى، قوه ابتکار و تصورشان را به کار گیرند و از جلوه هاى آن بهره مند شوند.

 تمرینات مستمر یوگا، موجب تقویت ماهیچه هاى پشت، بازوها و پاها مى شود و در عین حال، انقباضات و گرفتگى هاى آنها را رفع مى کند و موجب تقویت و آرامش عضلات مى شود. کودکان سعى مى کنند هنگام نفس کشیدن هاى عمیق (دم هاى طولانى)، نیروى هاى طبیعى (مثل نیروى امواج، باد، اقیانوس ها) را در خود مجسم سازند و با بازدم هاى طولانى، فشارها و تنش هاى وارده بر خود را به طبیعت باز گردانند.
واژه تانترا از دو ریشه سنسکریت تانوتی (بسط پیدا کردن) و تریاتی (آزاد شدن) تشکیل شده است که اشاره ایست به بسط و گسترش یافتن هوشیاری و رهایی انرژیهای نهفته انسانی یا به تعبیر دیگر توسعه آگاهی و هوشیاری تا ماوراء ماده و دستیابی به بیداری و دانش معنوی و در نتیجه رهایی از چرخه مرگ و زندگی.

تانترا دانش تجربه و شناخت نامتناهی است از طریق دنیای محدود و متناهی یا به عبارت دیگر روش استفاده از مادیات برای رسیدن به معنویات.

تانترا توسعه تجارب زندگی روزمره و در حقیقت زندگی کردن و لذت بردن کامل از آنرا وسیله ای برای رسیدن به آگاهی متعالی قرار می دهد.



جهان بینی تانترا

از آنجایی که شناخت هر آیینی مستلزم آشنایی با جهان بینی آن می باشد در این قسمت به ارزیابی جهان بینی تانترا و مباحث مختلفی همچون خالق ، فرایند خلقت ، مخلوقات ، هدف غایی حیات ، راه رسیدن به این هدف و انسان کامل از دیدگاه تانترا می پردازیم.

خالق از دید تانترا به صورت اتحاد دو اصل منفعل و فاعل هوشیاری کیهانی (شیوا) و انرژی کیهانی (شاکتی) بیان می گردد. شیوا عبارت است از هوشیاری ابدی ، ازلی و غیر فعال و شاکتی یا انرژی ابدی و ازلی ولی فعال که در مقام خالق به حالت اتحاد اولیه کیهانی خود قرار گرفته اند.(باید به این نکته توجه داشت که در اصل ماهیت واقعی هستی ورای این مفهوم می باشد ولی این دریافت تنها در سطوح متعالی آگاهی حاصل می گردد.)

بواسطه نیروی گمراه کننده مایا که درون شاکتی نهفته است شیوا (هوشیاری کیهانی) و شاکتی (انرژی کیهانی) از هم جدا شده و هوشیاری و انرژی فردی را بوجود می آورند. از شاکتی یا انرژی ، ابعاد مختلف عالم هستی اعم از ماده و انرژی ایجاد می شود. شیوا یا هوشیاری ، روح یا متعالی ترین عنصر وجودی موجودات زنده و نیز هوشیاری نهفته در بطن موجودات غیر زنده را بوجود می آورد.

با توجه به میزان تجلی هوشیاری ، موجودات در سطوح مختلف تکامل قرار گرفته و به مراتب گوناگونی تقسیم می شوند که به ترتیب عبارتند از: جمادات ، نباتات ، حیوانات و انسانها (البته موجودات دیگری نیز وجود دارند که از حیطه بحث کنونی ما خارج می باشند). در جمادات میزان هوشیاری در پایین ترین سطح خود قرار گرفته و بتدریج هرچه به سمت انسان پیش برویم میزان تجلی هوشیاری بیشتر می گردد.

با این که هوشیاری و انرژی از هم جدا شده اند تا فرایند خلقت را بوجود بیاورند ولی همواره در تلاشند تا با هم متحد گردند و بتوانند اتحاد اولیه کیهانی که از آن بوجود آمده اند را دوباره تجربه کنند این اتحاد مجدد هوشیاری و انرژی فردی و تبدیل آن به اتحاد اولیه کیهانی از دیدگاه تانترا به عنوان هدف غایی حیات نامیده می شود. به بیان دیگر می توان گفت پیمودن سیر تکامل در انسان به معنی اتحاد انرژی و هوشیاری فردی و تبدیل آن به هوشیاری و انرژی اولیه کیهانی می باشد. از آنجایی که میزان تجلی عنصر هوشیاری در وجود جمادات ، نباتات و حیوانات کم می باشد پیمودن مسیر تکامل در آنها بصورت ناآگاهانه و غیر ارادی رخ می دهد. انسان در این زنجیره در مرتبه بالاتری از تجلی هوشیاری قرار گرفته است در نتیجه اتحاد نهایی شیوا و شاکتی تنها در کالبد انسانی می تواند رخ دهد همچنین بدلیل داشتن میزان تجلی هوشیاری بالاتر و در نتیجه اختیار بیشتر تنها انسان است که قادرمی باشد آگاهانه سیر تکامل خود را تسریع نموده و یا بصورت طبیعی آن را بپیماید.

در کالبد انسانی انرژی فردی بصورت ماری چنبره زده در انتهای ستون فقرات قرار گرفته که کندالینی نام دارد و هوشیاری فردی کمی بالاتر از فرق سر در مرکزی بنام ساهاسرارا قرار دارد. تمرینات تانترا باعث تسریع فرایند تکامل یا به عبارت دیگر اتحاد هوشیاری و انرژی فردی در انسان می گردند. از طریق تمرینات تانترا انرژی کندالنی بیدار شده به سمت بالا حرکت کرده ، از چاکراها یا مراکز انرژی و هوشیاری که در امتداد ستون فقرات واقع شده اند می گذرد تا زمانی که با هوشیاری فردی در ناحیه ساهاسرارا متحد می گردد. اتحاد نهایی هوشیاری و انرژی فردی در ساهاسرارا رخ می دهد که در نهایت اتحاد اولیه پیش از خلقت هوشیاری و انرژی کیهانی (شیوا و شاکتی) را تکرار می کند.

در آیینها و فرق مختلف روشهای گوناگونی برای رسیدن به این هدف وجود داشته و این تجربه نیز تحت عناوین مختلفی همچون سامادهی ، نیروانا ، موکشا ، کایوالیا ، فناء فی الله ، بازگشت به ملکوت . ... نامید شده است. کسانی که به چنین تجاربی دست یافته اند نیز اوتار ، تجلی خداوند بر روی زمین ، پسر خدا ، جیوان موکتا و .... نام گرفته اند.

خواص یوگا در میانسالان


تحقیقات جدید نشان داده است که حرکت های کششی و آرامبخش یوگا همانند هنگامی که شما در حال دویدن در یک سطح بدون شیب هستید کالری می سوازند و می تواند عامل بسیار موثری در سنین میان سالی برای کنترل وزن بدن باشد.

محققان به این نتیجه رسیده اند که اغلب افرادی که اضافه وزن دارند و در سنین 50-60 سالگی به تمرینات یوگا می پردازند بعد از گذشت ده سال تمرین حدود 3-4 کیلوگرم از وزن خود را از دست می دهند، در حالی که سایر افراد مشابه که تمرینات یوگا نمی کنند در این مدت بیش از 5-6 کیلو به وزن آنها اضافه می شود.

آلن کریستال (Alan Kristal) یکی از محققان مرکز تحقیقات سرطان Fred Hutchinson که دستیار اول تحقیق در باره یوگا بوده است، معتقد است که این مهم هیچ دلیلی ندارد جز اینکه یوگا باعث سوخته شدن کالری در بدن می شود.

آلن کریستال که خود شخصآ بیش از ده سال است به تمرینات یوگا می پردازد می گوید : "به غیر از مواردی که بصورت جدی به یوگا می پردازید نباید انتظار تغییر مثبت در وزن خود را داشته باشید."

وی همچنین معتقد است که انجام منظم تمرینات یوگا باعث می شود تا مردم سنین مختلف در فرم بوده و خورد و خوراک مناسبی داشته باشند. یوگا از لحاظ روحی نیز باعث می شود تا مردم به سمت رفتارهای ناهنجار کشیده نشوند و دچار استرس و افسردگی های معمول جامعه شهرنشین نگردند. باید توجه کرد که علت برخی از افزایش وزن ها استرس و افسردگی است که در این حالت شخص برای فرار از مشکلات روحی به خوردن روی می آورد.

کریستال می گوید : "شما پس از مدتی انجام تمرینات یوگا احساس مثبت و سرحال بودن خواهید کرد."


اما این تحقیق نتیجه بررسی اطلاعات مربوط به 15,500 نفر از افرادی بوده است که بین 50 تا 57 سال سن داشته اند. نتیجه این تحقیقات در نسخه ماه جولای/آگوست مجله Alternative Therapies in Health and Medicine منتشر شده است. در این مقاله همچنین آمده است که افرادی که به سمت یوگا می روند معمولآ از خوردن غذاهای آماده و تنقلات پرهیز می کنند، چرا که آنها می خواهند به بدن خود احترام بگذارند.


از زبان یک مربی یوگا
خانم مری ایمنی (Mary Imani) که مدت پنج سال است بعنوان معلم یوگا در مرکز 8 Limbs در حال کار است می گوید : "بسیار دشوار است که انسان یوگا انجام دهد و در کنار آن از غذاهای سنگین بخورد بعنوان مثال حتی خوردن یک قطعه از پیتزا ممکن است شما را از انجام برخی حرکت های خاص در یوگا باز دارد". او معتقد است که یوگا به انسان کمک می کند که یک شرایط ایده آل و معتدل برای زندگی روح و بدن خود پیدا کند.

از زبان یک ورزشکار یوگا
گلوریا سوپلی (Gloria Supplee) که 59 سال دارد برای مدت 5 سال است که یوگا کار می کند. وی معتقد است که تمرینات یوگا برای او بسیار مفید بوده و به او کمک کرده تا وزن خود را در این مدت کنترل کند. او می گوید : "یوگا کمک می کند که بدن خود را در حالت متعادل نگه دارید."

در کنار این موضوع، بسیاری از طرفداران یوگا و همینطور برخی متخصصین معتقد هستند که کاهش وزن و کنترل متابلسیم در بدن از عوارض جانبی ای است که تمرینات یوگا با خود به همراه می آورد و دلیل آن چیز جز نظم و دیسیپلینی که یوگا به نحوه تنفس کردن، خورد و خوراک، نگهداری از بند و ... می دهد نیست.

یوگای چینی

چی کنگ یا کی کنگ یعنی تربیت نفس یا تحصیل انرژی به منظور ترغیب هر فرد برای شرکت در فرایندشفابخشی چند هزار فرم چی کنگ وجود دارد که می توان آنها را به دو دسته کلی تقسیم کرد چی کنگ درونی که جریان انرژی را در بدن تنظیم می کند و چی کنگ بیرونی که تبادل انرژی بین بدن و محیط را تنظیم می کند چی کنگ را به فارسی انرژی درمانی هم ترجمه کرده اند تمرینات چی کنگ می تواند به شکل نرم که فقط جریان انرژی را شامل می شود یا به شکل خشنتر همچون تای چی و کونگ فو را شامل شود تمرینات آن نیازی به وسیله خاصی ندارد و موجب سلامتی جسمی و روحی می شود در مورد تمرینات چی کونگ یا تائو یوگا دو کتاب مهم به فارسی ترجمه شده:

1- تائو یوگا و چی کونگ اثر اریک استیون یودلاو ترجمه مهیار جلالیانی نشر مثلث 2200 تومان
2- کی گونگ (به سوی جوانی ابدی) اثر ژرار اد ترجمه ناصر خدایار نشر آشیانه کتاب 2500 تومان
مقاله ای که در پی می آید خلاصه نویسی کتاب اول است که با راهنمایی آقای مهندس البرزی استاد تای چی ، بدان دست یافتم طوری خلاصه نویسی کردم که افراد ناآشنا بتوانند سریع مطالب مهم و سیر تمرینات را درک کنند و برای افرادی که به تائو یوگا آشنا هستند یادآوری و مرور باشد از این کتاب قسمت تمرینات یوگای جنسی توسط مترجم حذف شده و آقای مهندس البرزی در اختیارم قرار دادند به خلاصه نویسی کتاب افزوده خواهد شد
زندگی بالاترین دارایی و بزرگترین نعمت ماست ما حیات را از والدین خود گرفته ایم و این قابلیت را داریم که آنرا به فرزندانمان بدهیم زندگی ما توسط بدنمان حمل می شود که اعمال حیاتی آن همچون تغذیه و تنفس هر چه بهتر صورت گیرد حیات ما بهتر خواهد بود البته ما جنبه دیگری داریم که آن روح و قدرت تفکر است که آگاهی می نامیم برای اینکه انسان واقعی باشیم باید این جنبه هم تغذیه شود وقتی در اواخر دهه 1970 حکومت کمونیستی چین با این نتیجه رسید که میراث فرهنگی تائو در چین را کاملا سرکوب و نابود نموده دوباره تعالیم تائو احیا و فراگیر شد البته با حذف عقاید قدیمی و پالایش آن به شکل مجموعه ای از تمرینات بدنی که برای سلامتی مفید اند و همچون یک ورزش همگانی فراگیر شد هر روز صبح میلیونها چینی در پارکها تایی چوآن می کنند پزشکان چینی تکنیک های تائو را فرامی گیرند برای پی بردن به راز سلامتی و طول عمر تائو یست ها تمرینات تائو با قابلیتی که در احیای جوانی و تندرستی و طول عمر و سلامت جنسی دارید می توانند در خدمت بزرگترین دارایی ما یعنی حیات قرار گیرند

تمرینات صد روزه که برای هر هفته از چهارده هفته آن تمرین به خصوصی دارد هر تمرین روزانه با گرم کردن و ماساژ و تاکید بر اعضا بدن شروع می شود در هفته اول تاکید بر ریه و دستگاه تنفس است تمرین با مالیدن دو دست به یکدیگر شروع می شود سپس ماساژ طرفین بینی، پل بینی ، پایین بینی ، صورت مشت و مال سینه و بعد حرکات نرمشی بلند شدن روی نوک انگشتان و حرکت کمانگیری از طرفین که همراه با تنفس منظم هستند 8 بار انجام می شود این حرکات نرمشی شبیه حرکات رزمی کاران است
قسمت مهم تمرینات روزانه تمرینات مربوط به ساکن کردن یا متمرکز کردن ذهن یا فایق آمدن بر حواس پرتی است این تمرینات بتدریج در طول این چهارده هفته کاملتر می شوند بنظر می رسد اینکه برای لحظاتی به هیچ چیز فکر نکنیم کار ساده ای است اما کافی است افکاری که بی اختیار از ذهن می گذرد را یادداشت کنیم آنموقع متوجه می شویم ذهن چقدر خارج از اراده ماست و تقریبا غیر ممکن است که بتوان آنرا ساکن کرد و لحظاتی به آن استراحت داد حتی وقت خواب هم ، ذهن همچنان به کار خود ادامه می دهد و ما انواع رویا ها را درخواب می بینیم اما به مرور در طول این صد روز متوجه می شوید امکان کنترل ذهن با تمرین وجود دارد و می توان کسب نیروی اراده و ذهنی فراوانی از آن نمود برای فایق آمدن بر افکار و فرایند تفکر نمی توان از افکار و فرایند تفکر استفاده کرد بلکه اینکار را باید بطور غیر مستقیم انجام داد از یک روش جریان قهقهرایی نقطه تمرکز که چشم ها به آن خیره می شود از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می شود و در هر نقطه مدت 3 دقیقه باقی می ماند در انتهای هر یک از تمرینات مربوط به ساکن کردن ذهن با مالیدن دست ها به یکدیگر آنها را گرم نموده سپس صورت را با دستان ماساژ می دهیم و چشم ها را برای لحظاتی با کف دستان می پوشانیم
این تمرینات که نشسته روی صندلی انجام می گیرد در روزهای ابتدای هفته اول با تنفس معمولی انجام می گیرد و در اواخر هفته اول با تنفس عمیق نقطه تمرکز دید چشم در این هفته از نقطه ای هم تراز چشم شروع می شود و به نوک بینی منتقل می گردد

در هفته دوم بر کلیه هم توجه می شود و تمرکز روی آنها هم صورت می گیرد با تنفس شکمی که در عمل دم سینه و جناغ را شل می نماییم و دیافراگم پایین می رود این شیوه تنفس بر اعضا داخلی بدن خصوصا کلیه ها تاثیر دارد همچنین با دست محل کلیه ها ، اطراف گوش را ماساژ می دهیم و حرکات نرمشی کلی با هریک از دو دست و از پهلو انجام می دهیم تمرینات مربوط به ساکن کردن ذهن در هفته دوم همان سیر هفته اول را طی نموده و نقطه بعدی تمرکز دید چشم از نوک بینی به اندازه دو سوم بینی بالا می آید و سپس به میان دو چشم ختم می گردد

در هفته سوم علاوه بر ریه و کلیه ها ، کبد هم مورد توجه قرار می گیرد و با تمرکز بر روی آن همراه با تنفس شکمی ماساژ چشم ها و تحریک غدد اشکی و حرکات نرمشی کمر
از آنجا که قویترین شکل انرژی در بدن ما انرژی جنسی است یعنی تنها فرم انرژی که هنگام فعال شدن قدرتش افزایش می یابد نظر به اهمیت آن تمرینات ویژه ای دارد که انرژی جنسی را تبدیل به نیروی حیاتی بدن می کند در این تمرینات ابتدا با ماساژ سینه ها در زنان و بیضه ها در مردان انرژی جنسی افزایش می یابد سپس این انرژی برای تجدید نیروی حیاتی بدن به خدمت گرفته می شود حفظ انرژی جنسی مهم است مردان در هنگام انزال و زنان در هنگام قاعدگی انرژی از دست می دهند و این تمرینات سعی دارد دفع انرژی را کاهش دهد و با تبدیل آن به انرژی حیاتی بدن انرژی فزاینده ای برای شخص ایجاد کند که در شفا و تجدید قوای اندام و مغز بسیار مفید است به علاوه این تمرینات در صدد به تعادل در آوردن انرژیهای مذکر و مونث بدن است
تمرینات مربوط به ساکن کردن ذهن در هفته سوم شیوه تنفس شکمی است پس ازپیمودن همان سیر تمرینات هفته اول و دوم و انتقال نقطه تمرکز به میان دو چشم ابتدا چشمان را می بندیم و با تصور خنده یکی از نزدیکان انرژی دریافت شده را به گوشه داخلی چشم چپ و بعد چشم راست و وسط چشم چپ و وسط چشم راست و سپس پلک بالای چپ بعد پلک بالای راست و سپس پلک پایین چپ و پلک پایین راست انتقال می دهیم سپس دوباره نقطه تمرکز را روی نوک بینی و برآمدگی بینی و میان دوچشم و کاسه سر بالا می آوریم

در هفته چهارم تمرکز را امتداد می دهیم به قلب که مهمترین عضو داخلی بدن است به علاوه حرکاتی برای زبان انجام می دهیم و حرکات نرمشی با مشت شبیه حرکات رزمی کاران و حرکت بلند شدن روی نوک انگشتان پا و جهیدن در جا . تمرینات مربوط به ساکن کردن ذهن در هفته چهارم تنفس شکمی تند است با زمان دم و بازدم کلا یک ثانیه نقطه تمرکز که در هفته قبل به میان دو چشم پایان می یافته به ناف و اطراف شکم ادامه و اتصال می یابد یعنی در ادامه تمرینات مربوط به ساکن کردن ذهن و پس از طی همه مراحل گفته شده در آنها ابتدا سعی می کنیم نقطه تمرکز را از چشم چپ به گوشه چپ لب و همینطور از چشم راست به گوشه راست لب انتقال و اتصال دهیم سپس به نوک بینی بعد به برجستگی بینی و میان دو چشم سپس با چرخاندن زبان در یک جهت و خلاف آن و جویدن و قورت دادن بزاق و انتقال نقطه تمرکز همراه با پایین رفتن بزاق تمرکز را به حدود ناف برسانیم همراه با تکرار تنفس تند شکمی سپس دستها را روی ناف قرار داده و 36 بار در جهت و 24 بار در خلاف عقربه های ساعت ماساژ دهیم

در هفته پنجم تمرکز را امتداد می دهیم به طحال همراه با تمرین دندانها و لثه و ماساژ صورت و تحریک دست و انگشتان و کف دست
در هفته پنجم تمرین یوگای جنسی علاوه بر ماساژ اندام جنسی تمرین برای جلوگیری از دفع انرژی جنسی نیز همراه می شود
تمرینات مربوط به ساکن کردن ذهن در هفته پنجم همچون هفته چهارم است با جزیی تغییر و اضافه پس از اینکه نقطه تمرکز را از چشم چپ به گوشه چپ لب و از چشم راست به گوشه راست لب و به میان دو چشم انتقال دادیم تمرکز را از مسیر بینی به پایین انتقال می دهیم همراه با تنفس
سپس نقطه تمرکز را ازمیان دو چشم تا سقف دهان و از دهان به سمت سینه قلب ریه کبد کلیه ها طحال لوزالمعده انتقال می دهیم سپس همچون هفته چهارم مجددا نقطه تمرکز را از میان دو چشم شروع و با چرخش زبان و قورت دادن بزاق و انتقال تمرکز به ناحیه ناف و مالش دستها تمرین را پایان می دهیم